3WARTOCI

Lemur zaprasza

Wartości
starożytnej mitologii

Jak
doszło do powstania mitów

Mity powstały ponieważ
tłumaczą to co niewytłumaczalne (powstanie świata, pór roku,
ludzi). Zostały spisane aby można je było przekazywać dalszym
pokoleniom. Mit jest to wypowiedź, zazwyczaj narracyjna oparta
na wierzeniach ludzi antycznych. Posiada fabułę. Przekazuje
uniwersalne prawdy. Mity to dawne baśnie i opowieści o
bóstwach oraz półlegendarnych bohaterach (herosach), a także
o życiu i wierzeniach starożytnych Greków i Rzymian. Mity
były efektem literackiego ujęcia podstawowych przeświadczeń i
odczuć ludzkich.

Antropomorficzny charakter mitów

Przedstawianie w mitach
sił i zjawisk przyrody pod postacią ludzką. Bogów wyobrażano
sobie na podobieństwo ludzi.

Uniwersalność
mitów

opowieści mitologiczne
mają charakter religijny

mają charakter
uniwersalny, tzn. Mówią o prawdach, które nie przemijają, są
ponadczasowe o ogólnoludzkie

mówią o sprawach
człowieka, jego dążeniach, marzeniach

były wielokrotnie
wykorzystywane w sztuce

można je przyrównać
do zdarzeń mających miejsce w współczesności

Charakterystyka i dzieje
niektórych bohaterów mitologicznych. Kosmogonia mitologiczna

Początkowo istniał
chaos (nieskończona otchłań, wypełniona bezkształtną masą,
mieszaniną powietrza, ziemi, wody i ognia).
Z chaosu powstał dzień, a wraz z nim Jasność i wszelka
radość. Wyłoniła się Ziemia (Gaja) i otaczający ją Eter.
Powstało niebo (Uranos). Gaja i Uranos to pierwsze bóstwa
świata. Uranos dał deszcz, a Gaja wszelką roślinność. Ziemia
wypełniła się żywymi istotami. Pojawiły się dalekie gwiazdy
i blade słońce. Z chaosu zrodzony został też bóg miłości
Eros. Dzięki niemu świat się nieustannie odradzał i
odnawiał. Eros łączył ludzkie serca. Uranos i Gaja spłodzili
dzieci Olbrzymy. Po nich przyszli na świat
Cyklopi -bustwa związane z piorunami, błyskawicami i
grzmotami (Arges, Steropes i Brontes). Gaja i Uranos wydali
także na świat sześć Tytanów (Okeanos, Kojos, Krion,
Hyperion, Jarpet, Kronos) i sześć Tytanid (Teja, Rea, Temida,
Mnemosyna, Tojbe, Tetys). Uranos bał się tytanów więc
strącił ich do podziemnego świata Tartaru. Gaja zbuntowała za
to najmłodszego syna przeciwko ojcu. Kronos ugodził ojca
mieczem, a jego krew (ojca) zapłodniła Gaję ponownie.
Wówczas przyszły na świat boginie zemsty Erynie. Pojawiły
się też nowe pokolenia Gigantów i Nimf. Tytani uwolnili
swoich braci z Tartaru i pozbyli władzy Uranosa. Rządzący Kronos obawiał
się o swoje panowanie, więc pozbył się cyklopów i Gaja
zbuntowała się przeciwko niemu. Żoną Kronosa była Rea, z
którą miał potomstwo. Kronos przypomniał sobie słowa
Uranosa, że jego własny potomek pozbawi go władzy, więc
połykał swoje dzieci. Rea uciekła na Kretę i tam urodziła
Zeusa. Cyklopi zbudowali mu pałac na Olimpie, gdzie zamieszkali
bogowie. Wokół stołu Zeusa zasiadała jego rodzina: żona Hera,
ich syn Ares (bóg wojny), siostra Zeusa Afrodyta Bogini
miłości, Hefajstos (bóg ognia), boski posłaniec Hermes,
bogini urodzaju Demeter, brat Zeusa Posejdon (bóg morza),
czwórka dzieci władcy nieba: Atena (bogini mądrości), Apollon
(bóg światła i muzyki), Atrenida (bogini lasów, łowów i
pól), Dionizos (bóg winorośli, nigdy nie opuszczający pucharu
z ręki). W kuchni panowała opiekunka ogniska domowego Hestia. W
królestwie podziemi przebywał bóg ciemności Hades
z żoną Persefoną. Wszyscy bogowie starali się uporządkować
świat, aby Ziemia stała się rajem. Chociaż między bogami
toczyły się zacięte boje ludzie byli wolni od zła. Nie znali
starości, nie musieli pracować bo ziemia sama rodziła. Odżywiali się
dzikimi owocami: warzywami, mlekiem, miodem, który
spływał z drzew. Była to epoka złota. W epoce
srebrnej ludzie zmienili się. Pojawili się prostacy i
barbarzyńcy. Zeus postanowił za nieposłuszeństwo
zgładzić całą ludzkość. Nastąpiła epoka brązowa,
ale i ci ludzie pozabijali się nawzajem, a ich dusze trafiły do
Hadesu. Pozostały tylko zwierzęta, ptaki i ryby. Bogowie
stworzyli więc bohaterów. W epoce bohaterów zdarzały
się wielkie czyny znane z opowieści o Złotym panie, czy
o zdobyciu Troi. Bogowie pomagali ludziom. Demeter nauczyła ich
uprawy ziemi. Zeus poprosił Prometeusza aby uformował
człowieka z czerwonej gliny i łez. Został on stworzony na
podobieństwo bogów. Zeus tchnął życie w pierwszych ludzi, a
Prometeusz pomagał im we wszystkim. Wykradł nawet z Olimpu
ogień i dał człowiekowi. Zeus ukarał go za to przykuwając
łańcuchami do skał Kaukazu. Sęp wydziobywał mu wątrobę,
która co noc odrastała.