planowanie nakladow kapitalowych

Lemur zaprasza

Planowanie
nakładów kapitałowych

lDecyzje
inwestycyjne o charakterze rzeczowym i kapitałowyml

Uzyskanie przez
przedsiębiorstwo sukcesu w warunkach gospodarki rynkowej zależy
w znacznym stopniu od trafnie podejmowanej działalności
rozwojowej. Racjonalne inwestowanie generuje przyszłe zyski
inwestora oraz możliwe korzyści finansowe zarówno o
charakterze społecznym, jak i ogólnogospodarczym w sensie
wpływów podatkowych do budżetu państwa i /lub do budżetów
lokalnych, a także zwiększenia liczby zatrudnionych.
Działalność ta polega na angażowaniu przez
przedsiębiorstwo zasobów pieniężnych w celu uzyskania
przyszłych korzyści, przy czym ogólnie biorąc można
ją ująć w trzech zasadniczych grupach:

inwestycji rzeczowych, czyli realnych,
realizowanych jako rozbudowa albo budowa nowych
wydziałów, zakup i montaż maszyn produkcyjnych lub
modernizacja linii technologicznych,l

inwestycji finansowych, czyli kapitałowych w
postaci udziału w spółkach emisyjnych i nieemisyjnych,
zakupu obligacji bądź deponowania czasowo wolnych lokat
w bankach w postaci lokat
terminowych,l

inwestycji niematerialnych, w których kapitał
pieniężny przekształcony jest na wartości majątkowe
na czas nieokreślony. Będą to inwestycje np. w
zakresie badań podstawowych, prace marketingowe,
podejmowane w dziedzinie rozwoju lub reklamy, których
wyniki trudno jest ocenić.l

Nakłady rzeczowe
ponoszone na powiększenie majątku trwałego inwestora polegają
przede wszystkim na zakupie nowych urządzeń, środków
transportu, rozbudowie istniejących bądź budowie nowych
obiektów o różnym przeznaczeniu. W każdym jednak przypadku
nakłady o charakterze inwestycyjnym stanowią dla inwestora
znaczne obciążenie finansowe, przy czym wiążą się z
określonym stopniem niepewności, czy zakładane efekty,
które przedsiębiorstwo zamierza uzyskać, będą rzeczywiście
osiągnięte w przyszłości. Jest to ryzyko
rynkowe i finansowe wywoływane nie tylko zmianami
koniunkturalnymi i działalnością gospodarczą podejmowaną
przez konkurencyjne przedsiębiorstwa ale także z szerzej
pojętym otoczeniem inwestora, czyli procesami inflacyjnymi oraz
niestałością stosunków społecznych ekonomicznych i
politycznych.

Rozpatrując cele podejmowanych przedsięwzięć
można rozgraniczyć je na:

reinwestycje, czyli inwestycje odtworzeniowe
polegające na zastąpieniu istniejących obiektów
majątkowych przez nowe maszyny i urządzenia, bardziej
wydajne i mniej kosztowne w eksploatacji,l

inwestycje rozwojowe, zwiększające skalę
dotychczasowej działalności inwestora, przy tym decyzje
podejmowane w odniesieniu do tych inwestycji wymagają
prowadzenia poszerzonej analizy zbytu i prognoz popytu z
uwzględnieniem reakcji, jaką mogą podjąć konkurenci,l

przedsięwzięcia
inwestycyjne o charakterze strategicznym, które
umożliwiają wprowadzenie nowych rodzajów produkcji
bądź technologii, często przyczyniając się do
zwiększenia pozycji przedsiębiorstwa zajmowanej
dotychczas na rynku. Trafna decyzja inwestycyjna w tym
zakresie jest szczególnie trudna, gdy uwzględni się konieczność
prognozowania popytu na całkiem nowe wyroby, które
mogłyby się pojawić na rynku dopiero po pewnym czasie
(po oddaniu inwestycji do eksploatacji);l

przedsięwzięcia
wiążące się z zapewnieniem poprawy warunków
ekologicznych, bezpieczeństwa pracy i zabezpieczenia
socjalnego z uwzględnieniem odpowiedzi na pytanie,
czy zakładany cel zostanie osiągnięty w sposób
efektywny.l

lWykorzystanie
rachunku przepływów dla oceny opłacalności
przedsięwzięć inwestycyjnychl
lWydatki i dochody
ponoszone przez podmioty gospodarcze mogą być ujmowane
jako przepływy pieniężne, czyli prognozowane w
okresie wieloletnim w postaci strumienia nakładów i
wpływów będących rezultatem podjęcia przez
przedsiębiorstwo określonej inwestycji. Immanentną
cechą wszelkich przedsięwzięć rozwojowych
podejmowanych przez inwestora jest konieczność
wcześniejszego ponoszenia wydatków pieniężnych po
to, żeby w przyszłości osiągnąć efekty w postaci
nadwyżki wpływów nad wydatkami. Konsekwencją
realizacji inwestycji są więc rozłożone w czasie
przepływy pieniężne, które odzwierciedlają
wielkość nakładów i efektów w
fazie przedinwestycyjnej, samej realizacji inwestycji,
dochodzenia do projektowanych zdolności produkcyjnych oraz podczas eksploatacji stworzonego potencjału
produkcyjnego. Ustalenie przepływów pieniężnych w
kolejnych latach realizacji i funkcjonowania całego
przedsięwzięcia wiąże się ze sprecyzowaniem
poszczególnych elementów wpływów i wydatków z
oszacowaniem ich wartości w kolejnych latach okresu
obrachunkowego uwzględnianego w rachunku opłacalności
przedsięwzięć rozwojowych.
Trafne ustalenie
przedstawionych elementów strumieni przepływów
pieniężnych wymaga przyjmowania licznych założeń
związanych z przyszłym poziomem aktywności
gospodarczej inwestora i jego otoczenia, a przede wszystkim
kosztów produkcji, rozmiarów sprzedaży i cen
jednostkowych, możliwości pojawienia się na rynku bardziej nowoczesnych czynników produkcji
oraz prognozowaniem postępu technicznego jaki może wystąpić w odniesieniu do
danej działalności, reakcji
konkurencji na sytuacje rynkową itp. Nie
mniej opłacalnym jest jednak poniesienie nakładów na
szerokie i w miarę dokładne rozpoznawanie
przyszłości polegające na dokładniejszym
oszacowaniu strumienia przepływów pieniężnych, gdyż
warunkuje ono powodzenie podejmowanych decyzji
inwestycyjnych przedsiębiorstwa.

Rachunek
opłacalności przedsięwzięć rozwojowych wymaga
ustalenia przepływów pieniężnych netto we wszystkich
latach okresu obrachunkowego, który jest sumą czasu
realizacji (w tym czasu studiów przedinwestycyjnych),
dochodzenia do projektowanych zdolności produkcyjnych
oraz działalności eksploatacyjnej danego
przedsięwzięcia, wyznaczając horyzont czasowy rachunku
ekonomicznego. Ze względu na różny normatywny
okres użytkowania poszczególnych obiektów
majątkowych, uwzględnia się zwykle czas
żywotności podstawowego dla danej działalności
elementu majątku powstałego w wyniku poniesienia
nakładów kapitałowych (rozwojowych). Koniec okresu
obliczeniowego w praktyce nie zawsze przy tym będzie
oznaczał rzeczywiste zakończenie działalności, gdyż
ponoszone przez przedsiębiorstwo nakłady odtworzeniowe
i modernizacyjne na niektóre obiekty mogą wydłużyć
żywotność całego przedsięwzięcia.

l
lProste metody
oceny finansowej przedsięwzięć rozwojowychl

Dokonując wstępnej
analizy finansowej określonego przedsięwzięcia
inwestycyjnego każde przedsiębiorstwo ocenia stan
posiadanych i zaplanowanych zasobów pieniężnych. Istotnym
jest określenie zapotrzebowania i pełnego pokrycia środkami
finansowymi zadania zarówno w toku jego realizacji, jak i w
fazie eksploatacji obiektu poinwestycyjnego, przy czym rachunek,
o którym mowa, przybiera postać prognostyczną.

Podstawowym celem analizy jest zsynchronizowanie
w czasie rozmiarów wydatków inwestycyjnych i eksploatacyjnych tak, aby zapewnić w
określonych przekrojach - rocznych lub kwartalnych - wysokości
przyszłych wpływów z eksploatacji inwestycji na poziomie
wystarczającym dla pokrycia kosztów i zobowiązań finansowych
z wykorzystaniem rachunku przepływów pieniężnych, o czym
była już poprzednio mowa. Analiza finansowa uwzględnia więc
odpowiednio:

oszacowanie
całkowitych źródeł nakładów inwestycyjnych;l

możliwości wyboru
źródeł finansowania projektu;l

prognozowanie
całkowitych kosztów bieżących produkcji;l

ocenę finansową
projektu w warunkach ryzyka rynkowego.l

Do prostych metod oceny finansowej zalicza się takie, przy
których wielkości nakładów i kosztów są ujmowane w
wielkościach nominalnych, czyli niedyskontowanych na czas
prowadzenia oceny. Powoduje to traktowanie nakładów i efektów
w sposób równoważny, bez względu na czas ich rzeczywistego
występowania. Innym uproszczeniem jest też oparcie oceny na wielkościach
średnich, bez uwzględnienia okresów funkcjonowania
analizowanych przedsięwzięć, co obniża wiarygodność oceny.
Znajdują one jednak zastosowanie we wstępnym porównawczym
etapie badawczym. Do prostych metod oceny finansowej zalicza
się zwłaszcza ustalenie:

okresu zwrotu
nakładu, il

prostej stopy zwrotu,l

Okres zwrotu jest to
czas niezbędny do odzyskania poniesionych nakładów na
realizację zadania z osiągniętych nadwyżek finansowych, czyli
nadwyżek zysku netto i amortyzacji obliczanych dla
poszczególnych lat eksploatowania przedsięwzięcia rozwojowego.

Rok w którym nakłady
zostaną zrównoważone przez nadwyżki finansowe, będzie
zamykającym okresem zwrotu nakładów. Metoda ta pozwala na
wyznaczenie najbardziej korzystnego wariantu projektu
inwestycyjnego, przy czym przedsięwzięcie może zostać
wstępnie zakwalifikowane do realizacji, gdy wyliczony okres
zwrotu nakładów jest krótszy lub
równy okresowi uznanemu przez inwestora za jeszcze dopuszczalny w układzie występującej
konkurencji i ryzyka rynkowego.

Wadą tej metody, traktowanej jako sposób selekcji przedsięwzięć
inwestycyjnych jest pomijanie w niej zmian pieniądza w
czasie, zwłaszcza, gdy okres zwrotu nakładów jest
relatywnie długi w sytuacji wieloletniego
cyklu realizacyjnego i niskich kwot nadwyżek finansowych. W
takiej sytuacji należałoby, dla obliczenia zaktualizowanej
wartości nadwyżki finansowej w kolejnych latach uwzględnić
utratę wartości pieniądza.

W tej sytuacji warto
jednak podkreślić zaletę metody zwrotu nakładów jaką
jest potrzeba jego obliczenia.

Metoda ta służy
głownie pomiarowi płynności nakładów. Nie jest miernikiem
ich rentowności. Preferuje przy tym inwestycje przynoszące
szybkie efekty, zwłaszcza skoncentrowane w początkowym okresie
eksploatacji obiektu. Podejście takie znajduje zastosowanie
szczególnie w gospodarce nieustabilizowanej, w której prognoza
przyszłych warunków działania jest utrudniona, sprzyjając a
nawet wymuszając skracanie horyzontu gospodarczego.

Wstępną ocenę
przedsięwzięć inwestycyjnych można przeprowadzić stosując
również współczynnik prostej stopy zwrotu. Określa on
stosunek rocznego zysku osiąganego z przedsięwzięcia do
wartości zaangażowanego kapitału niezbędnego o sfinansowanie
początkowych nakładów inwestycyjnych. Miernik ten pozwala
- w sposób bardzo uproszczony - na ocenę opłacalności
poszczególnych projektów inwestycyjnych w celu wyboru
najbardziej opłacalnego.

Rozróżnia się kilka
formuł ustalania prostej stopy zwrotu w zależności od
przyjęcia rocznego zysku netto odnoszonego bądź do łącznego
kapitału zaangażowanego, bądź tylko do kapitału własnego.
Inwestor może dokonać różnego wyboru roku bazowego, gdyż
zmianom podlegają tak rozmiary produkcji, jak i wysokość
odsetek od zaangażowanych kredytów czy zwolnienia lub czasowo
obowiązujące ulgi podatkowe. W tym aspekcie w prowadzonej
analizie można wykorzystać współczynnik prostej stopy
zwrotu ustalony w oparciu o wielkości uśrednionego zysku
rocznego netto odniesionego do łącznego zaangażowania
kapitału lub tylko do kapitału własnego.

Każda z przedstawionych
wyżej prostych metod oceny finansowej przedsięwzięcia
rozwojowego stanowi uproszczony sposób badań wstępnych,
służąc jako narzędzie pomocnicze. Ostateczną decyzja o
przyjęciu lub odrzuceniu określonego projektu inwestycyjnego
powinna jednak bazować na rachunku ekonomicznym wykorzystującym
miary dyskontowe.

4. Wartość
zaktualizowana netto (NPV)

Możliwość zwrotu
zainwestowanego kapitału czyli osiągnięcie zysku stanowi
podstawowe kryterium oceny decyzji inwestycyjnej każdego
podmiotu gospodarczego w związku z czym analiza rentowności
inwestycji oparta jest na określeniu stosunku rozmiarów
przewidywanego zysku do zainwestowanego kapitału.
Uwzględniający możliwość częściowego sfinansowania
projektu ze środków kredytowych to, chociaż w obszarze
zainteresowania inwestora leży głownie ustalenie relacji zysku
netto do kapitału własnego, jednak analiza
rentowności powinna być odnoszona do całkowitych nakładów
inwestycyjnych czyli do zaangażowanego kapitału zakładowego
oraz kredytów jako źródeł pokrycia finansowego
przedsięwzięcia. Stopę zysku uzyskanego z obiektów
poinwestycyjnych według ich całkowitych nakładów należy
porównywać do aktualnej stopy procentowej występującej na
rynku kapitałowym.

W innym ujęciu inwestor
powinien uzyskać stopę zysku równoważną stopie procentowej
od lokat długoterminowych powiększonej o premię z tytułu
podejmowanego ryzyka, przy czym w sytuacji częściowego
kredytowania rzeczowego przedsięwzięcia inwestycyjnego -
docelowo stopa zysku powinna tez pokryć koszty obsługi
zadłużenia. W tej sytuacji oczekiwana stopa zysku powinna być
co najmniej równa średniej ważonej stopie
procentowej od kapitału pożyczonego i lokat terminowych
powiększonej o premię z tytułu ryzyka przedsiębiorcy.

Wartość zaktualizowana
netto uzyskana przez zdyskontowanie, oddzielne dla każdego roku,
różnicy między wpływami i wydatkami pieniężnymi przez cały
okres funkcjonowania obiektu, stanowi jedną z podstawowych i
chyba najbardziej pełną z metod oceny opłacalności
przedsięwzięć inwestycyjnych. Odzwierciedla ona korzyści
przewidywane do uzyskania z tytułu projektu inwestycyjnego w
postaci nadwyżki przychodów nad kosztami inwestycyjnymi i
operacyjnymi. Różnicę tę dyskontuje się na moment, w którym
przewiduje się rozpoczęcie budowy obiektu inwestycyjnego. Okres
dyskontowania powinien być równy okresowi eksploatacji obiektu, dla
budynków i budowli wynosi on od 30 do 40 lat, dla maszyn i
urządzeń 10-15 lat, dla środków transportu 4-5 lat.
Najczęściej do okresu dyskontowania przyjmowany jest okres
budowy, czyli cykl realizacji, powiększony o przewidywane lata
funkcjonowania obiektu poinwestycyjnego. Miernik
zaktualizowanej wartości netto (z ang. Net Present Value - NPV)
oblicza się stosując następująca formułę:

gdzie:

NPV - wartość
zaktualizowana netto określająca obecną wartość wpływów i
wydatków pieniężnych związanych z realizacją inwestycji

NCFt - wpływ środków pieniężnych w
kolejnych latach (ang. Net Cash Flow)

i - stopa dyskontowa

I - wielkość
nakładów kapitałowych.

Stopa dyskontowa powinna
być równa aktualnej stopie oprocentowania płaconej przez
kredytobiorcę lub aktualnej stopie oprocentowania dla kredytów
długoterminowych dostępnych na rynku kapitałowym, gdyż ma ona
odzwierciedlenie możliwości alternatywnego zaangażowania
kapitału czyli prawdopodobną stopę zysku od innego
zastosowania środków pieniężnych.

Minimalna stopa
zyskowności kapitału zaangażowanego w przedsięwzięcie
inwestycyjne powinna uwzględniać co najmniej koszt kapitału, o
czym wyżej, powiększony o subiektywnie ocenianą marżę ryzyka
finansowego związanego z danym zadaniem. Jeżeli tak ustalona
stopa zyskowności jest niższa od stopy zyskowności majątku
już osiąganej przez inwestora, to powinno uwzględnić się
jako minimum tę druga wielkość, ażeby utrzymać wartość
przedsiębiorstwa na co najmniej
dotychczasowym poziomie.

Istotnym elementem
formuły wartości bieżącej (zaktualizowanej) netto w rachunku
ekonomicznej efektywności inwestycyjnej jest formuła rachunku
dyskonta, którego wyliczanie ułatwiają współczynniki
aktualnej wartości przyszłych płatności zamieszczone w
tablicy 2 (por. aneks). Uwzględniając możliwość
wykorzystania współczynników dyskonta i określając je
symbolem Kdj wzór można przekształcić
następująco:

gdzie:

NPV - wartość
zaktualizowana netto określająca obecną wartość wpływów i
wydatków pieniężnych związanych z realizacją inwestycji

NCFt - wpływy środków pieniężnych w
kolejnych latach t

Kdj - współczynnik dyskonta

I - wielkość
nakładów kapitałowych

Przykład

Przedsiębiorstwo
stosując metodę zaktualizowanej wartości netto ma ocenić
opłacalność przedsięwzięcia inwestycyjnego, którego
nakłady wynoszą 24 000 w jednorocznym cyklu realizacji, a
strumień dochodów pieniężnych netto przedstawiają
następujące liczby przy stopie dyskontowej - w związku z realnie
dodatnia stopa procentową w warunkach inflacji - 28 % w skali
rocznej.

Lata

Nominalne nadwyżki

pieniężne

Współczynniki
dyskontowe dla 28 %

Zdyskontowane nadwyżki
pieniężne netto

- 24,000

300

15.000

20.000

25.000

1,00000

0,78125

0,61035

0,47684

0,37253

- 24.000,00

234,37

9.155,25

9.536,80

9.313,25

36.300

4.239,67

Przedsięwzięcie
inwestycyjne uzyskuje wartość dodatnia w czwartym roku
eksploatacji na poziomie 4.239,67 świadcząc, że z finansowego
punktu widzenia podjęcia się jego realizacji jest uzasadnione,
gdyż wartość uzyskiwanych nadwyżek finansowych z obiektów
poinwestycyjnych jest większa od środków pieniężnych
zaangażowanych w jego realizację. W innym ujęciu jeżeli:

NPV ł 0 przedsięwzięcie
jest akceptowane

NPV < 0
przedsięwzięcie kwalifikuje się do odrzucenia.

Poziom NPV jest
uzależniony zarówno od wielkości i czasowego rozłożenia
przepływów pieniężnych netto jak i od przyjętej do obliczeń
stopy procentowej. Zwieszenie wysokości stopy dyskontowej
prowadzi bezpośrednio do obniżenia zaktualizowanej wartości
przepływów pieniężnych w kolejnych latach okresu przyjętego
do obliczeń. Stopa procentowa, stanowiąc wyraz minimalnej normy
efektywności przedsięwzięcia inwestycyjnego, odzwierciedla
wartość graniczną przy czym dodatnia wartość zaktualizowana
netto przedsięwzięć inwestycyjnych powinna zostać
wykorzystana do wyznaczenie najbardziej opłacalnego wariantu
rozwojowego. Przy dokonywaniu wyboru możnaby wyróżnić dwie
sytuacje:

porównywane zamierzenia inwestycyjne
wymagają jednakowych nakładów kapitałowych tak co do
rozłożenia ich w czasie, jak i co do łącznej ich
wysokości;l

porównywane
zamierzenia inwestycyjne wymagają poniesienia nakładów
kapitałowych niejednakowo rozłożonych w czasie i o
niejednakowej łącznej ich wysokości. l

W pierwszym przypadku
dokonanie wyboru najbardziej opłacalnego wariantu można
wyznaczyć wprost wykorzystując wyniki wartości zaktualizowanej
netto.

W sytuacji drugiej, dla
porównania różnych z punktu widzenia nakładów kapitałowych
przedsięwzięć, należałoby wykorzystać wskaźnik wartości
zaktualizowanej netto, który jest relacją NPV do wartości
obecnej wymaganego nakładu inwestycyjnego, a określany jest
wzorem:

gdzie:

NPVR - wskaźnik
wartości zaktualizowanej netto (z ang. Net Present Value Ratio)

NPV - wartość
zaktualizowana netto

PVI - obecna wartość
wymaganego nakładu inwestycyjnego (z ang. Present Value of
the Investment).

Ustalając wskaźnik
wartości zaktualizowanej netto według wzoru dla przykładu 18
uzyskuje się następujące wartości:

Współczynnik
procentowy równy lub wyższy od jedności potwierdza, że
przewidywane nadwyżki finansowe netto pozwolą na zwrot
zaangażowanych kapitałów z uwzględnieniem zakładanego ich
kosztu.

5. Szacowanie
wewnętrznej stopy zwrotu (IRR)

W podobny sposób jak
metoda zaktualizowanej wartości netto, wewnętrzna stopa zwrotu
(z ang. Internal Rate of Return - IRR) polega na zastosowaniu
stopy dyskontowej przy której zaktualizowana wartość
nakładów pieniężnych porównywana jest z zaktualizowaną
wartością przepływów pieniężnych. Jest to stopa, przy
której wartość zaktualizowana efektów jest równa
zaktualizowanej wartości nakładów inwestycyjnych, a NPV = 0. Można
założenie to przedstawić wykorzystując następującą
formułę:

W innym ujęciu tego
problemu - stosuje się tu odpowiednią adaptację wzoru.
Kalkulacja stopy zwrotu początkowych nakładów inwestycyjnych
jest jednak bardziej złożona i wymaga zastosowania metody prób
i błędów dla przyjęcia za podstawę, w punkcie wyjścia,
dwóch stóp dodatniej i ujemnej o stosunkowo niedużym
rozwarciu. Po ustaleniu tych stóp oprocentowania trzeba ustalić sumy
nadwyżek finansowych oddzielnie dla stopy zwrotu, przy której
różnica ma charakter dodatni i oddzielnie dla stopy, przy
której różnica ma charakter ujemny. Wynik dodatni podzielony
przez łączną sumę odchyleń dodatnich i ujemnych stwarza
podstawę do kalkulowania właściwej dla danego
przedsięwzięcia stopy oprocentowania kapitału, czyli stopy
zwrotności nakładów inwestycyjnych.

Przykład

Zgodnie z założeniami
przykładu 18 w razie realizacji projektu inwestycyjnego uzyskano
by nadwyżkę finansową netto wynosząca w czwartym roku
4.239,67 przy zakładanej stopie kosztu kapitału na poziomie
28%. W sytuacji gdyby koszt kapitału uległ zwiększeniu np. do
30% i 32% współczynnik NPV ulegnie zmianom zaprezentowanym w
zestawieniu:

Lata

Nadwyżka nominalna

Współ-czynniki dyskon-towe dla
28%

NPV dla
28%

Współ-czynniki dyskon-towe dla
30%

NPV dla 30
%

Współ-czynniki dyskon-towe dla

32%

NPV dla
32%

-24.000

300

15.000

20.000

25.000

1,00000

0,78125

0,61035

0,47684

0,32253

-24.000

234,37

9155,25

9536,80

9313,25

1.00000

0,76923

0,59172

0,45517

0,35013

-24,000

230,77

8875,80

9103,40

8753,25

1,00000

0,75750

0,57392

0,43480

0,32939

-24.000

227,25

8608,80

8696,00

8234,75

36.300

4239,67

2963,22

-1766,8

W danej sytuacji
możnaby jeszcze zaakceptować stopę oprocentowania kapitału na
poziomie 30 %, gdyż 32 % daje już wartość ujemną.

Formułę wartości, o
których mowa można uwzględnić w interpolacji liniowej, przy
której wzór dla określenia granicznej stopy dyskontowej
przybiera postać:

gdzie:

IRR - wewnętrzna stopa
zwrotu

NPV0 - NPV przy niższej stopie dyskontowej

NPV1 - NPV przy wyższej stopie dyskontowej

in0 - niższa stopa dyskontowa

in1 - wyższa stopa dyskontowa.

Podstawiając
odpowiednie wielkości uzyska się:

IRR = 31,25 %

Obliczona IRR podaje
graniczną, jeszcze opłacalną stopę procentową po której
inwestor mógłby pozyskać kapitał, czyli 31,25 %, a przyjęty
w przykładzie koszt kapitału na poziomie 28 % wskazuje
wyraźnie (z finansowego punktu widzenia), że przedsięwzięcie
to może być zaakceptowane do realizacji.

6. Związki
zachodzące pomiędzy NPV i IRR

Metody omówione w
poprzednich punktach tego rozdziału stosowane do pojedynczych
przedsięwzięć inwestycyjnych pozwalają na ustalenie, czy dane
realizować czy odrzucać. Można je też stosować w rankingu w
odniesieniu do kilku porównywalnych przedsięwzięć z punktu
widzenia ich efektywności finansowej. Dokonując
hierarchizowania poszczególnych zadań rozwojowych
okazuje się często, że hierarchia daje odmienne wyniki: nie
zawsze uzyskuje się zbieżność ocen przy porównaniu metody
NPV oraz IRR. Zmiany w pozycji rankingowej występują w
sytuacji, gdy:

analizowane zadania
znacznie różnią się wielkością nakładów
inwestycyjnych;l

analizowane zadania
maja nierównomiernie rozłożone w czasie wpływy
pieniężne w różnych okresach trwania eksploatacji, a
takżel

różna jest
długość okresu obliczeniowego uwzględnianego w
rachunku.l

W sytuacji, gdy
zastosowanie metody NPV i IRR daje wyniki przeciwstawne, należy
dokonać wyboru decyzji w oparciu o jedną z nich.

Wybór metody NPV jest
częściej zalecanym, gdyż daje wiarygodne wyniki, co jest
konsekwencją przyjętych przy jej konstrukcji wskaźników
dyskontowych dotyczących stopy reinwestycji przepływów
pieniężnych uzyskiwanych z obiektów poinwestycyjnych. Wzór
NPV bazuje na założeniu, że uzyskiwane przepływy pieniężne
netto będą reinwestowane według stopy procentowej stanowiącej
podstawę przyjętych obliczeń. Stosując formułę
IRR zakłada się, że stopa procentowa uzyskiwana z reinwestycji
kapitału będzie równa przyjętej wewnętrznej stopie zwrotu
danego przedsięwzięcia, które to założenie może okazać
się w praktyce trudne do zrealizowania. Jest ona jednak niezawodna dla
podjęcia decyzji o akceptacji lub odrzuceniu pojedynczego
przedsięwzięcia inwestycyjnego w podobny sposób jak czynią to
wyniki metody NPV.

W odniesieniu do
rozpatrywanych przykładów nie można dość wyraźnie nie
podkreślić, że wysoka stopa dyskontowa, spowodowana sytuacja
inflacyjną i wysokim kosztem kapitału, powoduje z jednej strony
podwyższenie wymogów efektywnościowych przedsięwzięć
inwestycyjnych, z drugiej zaś - dążenie do skracania okresu
odzyskiwania kapitału co, łącznie biorąc, przyczynia się do
akceptacji wyłącznie przedsięwzięć rozwojowych o charakterze
szybkorentujących.