Lemur zaprasza
Harry Harrison Zacofana Planeta - Ależ ta wojna zakończyła się lata przed moim narodzeniem! W jaki sposób jeden głupi torpedowiec może kogokolwiek zainteresować? - Dall, zwany Małolatem, był najwyraźniej skutecznie ogłupiony. Jego szczęściem było, że komandor Lian Stane poza dużą ilością doświadczenia i wytrzymałości miał niewyczerpane zapasy zimnej krwi i był człowiekiem z natury spokojnym. - Było to dokładnie pięćdziesiąt lat temu, a Era Służalstwa też trwała swój czas, ale to nie znaczy, że od tego czasu wszystko, co zostało wypuszczone w przestrzeń w związku z wojną, przestało po niej latać! - Stane spojrzał w okno, gdzie na pierwszym planie rysował się kształt jego okrętu wojennego, widmowy na tle gwiazd, składających się na imperium, z którym walczyli tak długo, by je w końcu zniszczyć. - A samo Służalstwo trwało pewnie ze sto lat, a ciągle jesteśmy w połowie rekonstruowania ekonomii i gospodarki i wyciągania ich z poziomu niewolniczego. Poza tym musimy jeszcze uważać na ich maszyny, takie jak to tu! - kopnął z obrzydzeniem pokład. - To wszystko to ja znam na pamięć! - Dall był już wyraźnie zdenerwowany. - Na planetach jestem od chwili wstąpienia do floty. Tylko co to wszystko ma wspólnego, do diabła, z tą cholerną Mozaiką, którą tyle czasu goniliśmy? Przecież zrobiono ich podczas wojny chyba z bilion i wypuszczono w chmurki. Jak, u Boga Ojca, jeden taki antyk może wzbudzać zainteresowanie? - Gdybyś choć raz uważnie przeczytał opis techniczny - komandor wskazał na broszurkę leżącą przed nim - zamiast marnować energię w okolicznych burdelach, traciłbyś teraz trochę mniej nerwów. Torpedowiec klasy Mozaika jest bronią przystosowaną do wojny w przestrzeni. Jest to praktycznie rzecz biorąc statek kosmiczny sterowany przez komputer zaprogramowany tak, aby odnaleźć określone cele i zniszczyć je. Ma, rzecz jasna, własną obronę jak i mechanizm autodestrukcji w przypadku dostania się w obce ręce lub wyczerpania źródeł energii. Jego główną bronią są torpedy energetyczne, zdolne zniszczyć dowolną planetę. - Nigdy nie sądziłem, że to ma pokładowy komputer - mruknął Dall. - Mówi się zawsze, że roboty mają zakodowane blokady, uniemożliwiające zabijanie ludzi. Czy ten nie ma tego wynalazku? - Raczej wbudowany niż zakodowany. To bardziej oddaje stan faktyczny - poprawił go Stane. - Pamiętaj, że roboty nie mają ludzkiej psychiki, choć pod względem złożoności nie ustępuje ona naszej, to jest jednak inaczej kodowana. A poza tym większości z nich nie znane jest pojęcie moralności. Dawno temu, w początkach naszej robotyki, budowaliśmy maszyny z ludzkimi psychikami. To zresztą jest domena specjalistów. Ale z tego co wiem, to dziś tego typu umysły mają tylko niektóre, wąsko wyspecjalizowane maszyny. Reszta się nie sprawdziła i ma umysły lepiej dostosowane do swej działalności. Mozaika nie zna pojęcia moralności, chyba że uznamy za to możliwość kalkulacji, jak wiele jest w stanie zabić! Ma detektor masy i gdy przekracza ona w odnalezionym czy napotkanym obiekcie masę krytyczną, to rozpoczyna się działanie, w którego efekcie może z dużym powodzeniem być zniszczony zarówno statek, jak i planeta. Wszystkie dane, jakie poprzedzają atak, są raz jeszcze kodowane i interpretowane. A teraz co do twoich wątpliwości - najprawdopodobniej ten torpedowiec miał zająć się czwartą planetą układu, w którym teraz jesteśmy. - Czy mamy coś w archiwum o tej planecie? - Nie. Jest to nie zbadany dotychczas system, przynajmniej do czasów, które obejmują nasze archiwa. Ale Służalcy mogli o niej coś takiego wiedzieć, że zdecydowali się na jej zniszczenie. Jesteśmy tu po to, aby się dowiedzieć, dlaczego tak postanowili. Małolat stał, przetrawiając usłyszane informacje. - I jest to jedyny powód? - odezwał się w końcu. -Jeśli nam się uda, to będzie wszystko...? Myślę, że to nie powinno być zbyt trudne... - To myślenie jest typowym przykładem, dlaczego na tym statku masz tak niską rangę - artylerzysta Arnild obwieścił swą obecność. Arnild był weteranem służby patrolowej, która słynęła z tego, że dział emerytalny nie narzekał na nadmiar petentów. Poza tym był całkowitym ignorantem, wyłączając trzy dziedziny: wojnę, komputery i działa. - Czy mogę coś dodać od siebie o możliwościach tego, co nastąpi, szefie? Pierwsze - to każdy wróg Służalców jest naszym sprzymierzeńcem, a może być przyjacielem. Drugie - może tak być, że jest to wróg całej rasy ludzkiej i wtedy będziemy musieli użyć Mozaiki, żeby ukręcić łeb całej sprawie, czyli zakończyć zbożne dzieło rozpoczęte przez Służalców. Trzecie - to Służalcy mogą mieć tu coś schowane, coś w stylu zastępczego centrum dowodzenia. Coś, co raczej zniszczą niż nam pokażą. Każdy z tych powodów jest wystarczający, żeby zainteresować się tą planetą, nie? - Będziemy w atmosferze za dwadzieścia godzin - przerwał zaległą ciszę Dall - ale jeśli mu damy pełną moc, to możemy być za siedem. - Zbyt długo się nie uchowasz. Jesteś zbyt niecierpliwy, jak na grzeczne dziecko - Arnild nawet nie odwrócił głowy od ekranu, ustawiając filtr podczerwieni na najlepszą ostrość. - Panowie, trochę kultury - głos Stane'a był jak zwykle spokojny i cichy. - To że jesteśmy we trzech i to na tym zadupiu zapomnianym przez Boga i ludzi oraz nasze dowództwo, to jeszcze nie powód, żeby nie przestrzegać podstaw dobrego wychowania. A poza tym, Arnild, zapomniałeś, że Dall nigdy nie walczył ze Służalcami. A teraz jazda na naszą łajbę. Przelatywali przez atmosferę w milczeniu. Zwiadowczy planetolot zataczał kręgi po równikowej orbicie, gdy uzyskali pierwsze odczyty i odbitki z powierzchni. Duplikaty powędrowały na stół, oryginały zostały w zapieczętowanych kasetach, które otwiera się tylko w bazie. - Niewiele tu tego - komandor odsunął odczyty - a i od tego człowiek głupieje. Nie mamy innej rady, schodzimy i rozejrzymy się na miejscu Arnild w milczeniu oglądał zdjgcia. Jego palce odruchowo uruchamiały nie istniejące wyrzutnie. Dall piemrszy przenuał ciszę. - Faktycznie, niewiele tu ciekawego. Kupa wody i jeden wielki kontynent. Nic więcej. - Nic wykrywalnego - to był Stane. - Żadnego promieniowania, dużych mas metalu na powierzchni czy w jej wnętrzu, żadnych źródeł energii. Żadnych powodów, dla których tu jesteśmy. - Ale jesteśmy tu! - Arnild zakończył kontemplację zdjęć. - Więc zamiast strzępić gębę, zjeżdżajmy na dół i przekonajmy się naocznie po cholerę się tu znaleźliśmy. To tu - prztyknął w zdjęcie - to chyba jakaś wioska. Prymityw! Dymy z palenisk, tubylcy szwendają się po okolicy jak śnięte rybki... - A tu są owce na polu - przerwał jak zwykle Dall - i łodzie wypływające z zatok. Powinniśmy tu coś znaleźć! - No cóż, pozostańmy w tej zbożnej nadziei. Przygotować się do lądowania! Starym zwyczajem odbyło się ono z hukiem i błyskiem. Przyziemili w zagajniku na wzgórzu, na którego stoku była położona największa na kontynencie osada. - Pozytywny odczyt atmosfery - Dall wyłączył analizator. - Zostań przy celownikach, Arnild - Stane był tym razem spokojniejszy niż zwykle. - Trzymaj nas na wizji, ale wal tylko na mój rozkaz. - Albo gdy cię zabiją - głos Arnilda był całkowicie wyprany z emocji. - Albo gdy mnie zabiją - Stane nie ustępował mu pod tym względem ani na jotę. - W tym wypadku zostaniesz dowódcą. Razem z Dałlem ubrali lekkie skafandry i opuścili statek. Powietrze było chłodne i przyjemnie orzeźwiające. - Pachnie wspaniale po odorze tych katakumb! - Masz rzadki dar obrzydzania sobie życia - odezwał się w słuchawkach Arnild. - Hej! Zobaczcie no, co się dzieje w wiosce! Dall ustawił ostrość lornetki. Stane zrobił to, gdy tylko opuścili pokład. - Nic się nie rusza! Wyślij "Oko"! Z hukiem boostera owalny aparat opuścił planetolot i zaczął zataczać kręgi nad wioską. Składała się ona z około setki domów o przestronnych wejściach, tak że "Oko" mogło spenetrować ich wnętrza. - Nikogo - głos Arnilda był pełen sarkazmu. - Ani jednego zwierzaka, nie mówiąc o gospodarzach. I gdzie się podziała ta przysłowiowa gościnność wobec gwiezdnych tułaczy? - Ludzie nie mogli, u diabła, tak po prostu zniknąć - zdenerwował się Dall. - W jaką stronę byś nie spojrzał, pola są puste. A przecież dym z kominów jeszcze się snuje po okolicy! - Dym jest, a ludzi nie ma - głos Arnilda był znów beznamiętny. - Zejdźcie z łaski swojej na dół i rozejrzyjcie się. "Oko" opuściło wioskę i leciało w kierunku statku. Właśnie przelatywało nad zagajnikiem, gdy stanęło jak wryte, a słuchawki rozdarły się głosem Arnilda: - Stop! Tam nikogo nie ma, ale z dziesięć metrów nad wami ktoś jest i to nawet nie taki brzydki! Obaj zainteresowani powstrzymali naturalny odruch zadarcia głów i podziwiania tego kogoś. Zrealizowali go dopiero po chwili, gdy byli już w bezpiecznej odległości od niezasłużonych podarków, które mogły się im posypać na głowy. - Uważajcie! Obniżam grata dla lepszego obrazu. Dziewczyna, ładna, nie ma żadnej, widocznej broni, tylko jakąś spódniczkę. Siedzi na drzewie i nie rusza się. Oczy ma zamknięte. Wygląda na cholernie przestraszoną. Obaj podróżnicy widzieli konturowy obraz opisywanej rzeczywistości w soczewkach swoich lornetek. - Nie podjeżdżaj bliżej, ale włącz głośnik i przełącz mnie na linię. - Jesteś włączony. - Jesteśmy przyjaciółmi... Zejdź... Nie chcemy cię skrzywdzić... - słowa odbijały się echem i zniekształcone docierały do ich uszu. - Słyszy, szefie, ale może jej nie uczyli esperanto - zauważył Arnild. - Rezultaty twojej przemowy są nikłe - mocniej przytuliła się do pnia. Stane nieźle znał język Służalców w czasie wojny, ale teraz musiał się nieźle pogimnastykować, zanim sklecił zrozumiałą wiązankę dźwięków o tym samym znaczeniu w języku wrogów. - To coś dało, szefie - meldował Amild. - Podskoczyła tak, że omal nie zleciała z tej grzędy. Teraz wlazła chyba dwa razy wyżej i siedzi. - Niech pan mi pozwoli tam wejść, sir - Dall stał na baczność. - Wezmę linę i wejdę po nią. To jedyny sposób. To tak samo jak z kotem. Stane rozejrzał się wokoło. - Wygląda na to, że to jest najlepsza możliwość. Weź lekką linę, ze dwieście metrów, ze statku. I pospiesz się, bo zaczyna zmierzchać. Żelazo werżnęło się w drzewo i Dall rozpoczął wspinaczkę. Dziewczyna poczuła ruch drzewa i wtedy spostrzegł jasną plamę jej twarzy, zwróconą ku dołowi. Potem plama znikła i zaszeleściły liście. Ruszył w górę, zanim Arnild zrelacjonował sytuację. - Uważaj! Wlazła wyżej, jest nad tobą! - Co mam robić, komandorze? - spytał Dall, siadłszy okrakiem na grubym konarze, z dziesięć metrów nad ziemią. - Właź dalej. Ona nie może wejść wyżej niż na czubek. Na pewno ją dogonisz -wypowiedź Stane'a jak zwykle napawała otuchą. Wspinaczka była teraz łatwiejsza - gałęzie bliżej rosły i nie były tak rozłożyste, jak niżej. Wchodził powoli, żeby nie przestraszyć dziewczyny. Byli odcięci od otoczenia w swoim własnym świecie - świecie drzewa i tylko połyskujący obiektyw "Oka" przypominał, że są też inni obok nich. Dall zawiązał kolejny węzeł. Po raz pierwszy w tej misji wiedział, że jest potrzebny, że robi to, co umie i robi to dobrze. Uśmiechnął się do swoich myśli. Mogła wejść jeszcze wyżej - gałęzie z pewnością utrzymałyby ją. Ale dla jakichś, sobie znanych powodów, znalazł ją na następnym konarze. Stanął obok. Odetchnął i odezwał się łagodnie, uśmiechając się: - Nie masz powodów, żeby się bać, Chcę tylko pomóc ci zejść bezpiecznie i pomóc ci wrócić do przyjaciół. Dlaczego nie złapiesz się liny? Dziewczyna wzdrygnęła się i odwróciła. Była młoda i ładna. Miała długie, czarne włosy zaplecione w warkocz. Wyglądała całkiem swojsko - tylko ten strach. Gdy był blisko, mógł zobaczyć, że cała drży. Ręce i nogi trzęsły się w nieustannych drgawkach. Zacisnęła zęby i z kącika ust sączyła się strużka krwi z przygryzionych warg. Nigdy dotychczas nie sądził, że ludzkie oczy mogą być tak pełne przerażenia. - Naprawdę, nie masz się czego bać - powtórzył. Poruszał się nader ostrożnie, choć gałąź była mocna - nie było niczego, za co mógłby się złapać i łatwo mogli oboje bardzo szybko znaleźć się na ziemi. A była to rzecz, jakiej sobie najmniej życzył. Powoli owinął linę wokół gałęzi i obwiązał się nią w pasie. Kątem oka widział, że dziewczyna rozgląda się spłoszona jego zachowaniem. - Przyjaciele - próbował ją uspokoić, po czym przełożył to na język Służalców, gdyż wyglądało, że zrozumiała poprzednią wypowiedź dowódcy. - No'rvenn! Krzyk jaki wydarł się z jej gardła był straszny - jak u torturowanego zwierzątka. Zaskoczyła go, a potem było już za późno. Udało jej się. Odbiła się z całych sił i skoczyła w dół, mierząc w lukę pomiędzy gałęziami. Głuchy łomot świadczył o zakończeniu znajomości. Jego uratował węzeł, jaki zaciągnął chwilę przedtem. Wlazł z powrotem na konar, z którego przed chwilą zleciał i bujał się przez chwilę między gałęziami. Potem puścił się najszybciej jak potrafił, zwijając za sobą linę. Spojrzawszy na to, co leżało pod drzewem, nie wysilił się nawet na pytanie, czy żyje. - Starałem się ją powstrzymać. Robiłem co mogłem - głos mu wyraźnie drżał. - Widzieliśmy. Nie było żadnego sposobu, żeby ją powstrzymać, gdy zdecydowała się skoczyć. - Niepotrzebne było to odezwanie w mowie Służalców... - Arnild był na zewnątrz i chciał jeszcze coś dodać, ale spojrzawszy na Stane'a, zamknął się. - Zapomniałem - Dall był niepocieszony. - Pamiętałem tylko, że ją rozumie. Nie przyszło mi do głowy, że może się tego przestraszyć. To była pomyłka, ale przecież wszyscy je popełniamy! Ja nie chciałem jej śmierci... - opanował się z wysiłkiem i zamilkł. - Lepiej weź coś na nerwy, a poza tym, to nie była twoja wina - głos Stane'a był już spokojny. - Pochowamy ją pod drzewem. Pomogę ci, Arnild. Posiłek ciągnął się jak zapalenie płuc z przerzutami. Nikt nie był głodny, ale nikt nie miał ochoty do rozmowy. Stane pokazał im duży, zielony owoc leżący pod drzewem. - Mamy odpowiedź, po co tam wlazła i dlaczego nie zniknęła, jak reszta. Po prostu nie zdążyła się schować, poszedłszy po jedzenie. Trzeba się rozejrzeć po wiosce. - Nie sądzi pan, szefie, że może być trochę ciemnawo? Proponuję poczekać do rana. Arnild położył miotacz na kolanach i rozglądał się zapraszająco po okolicy. Jakoś nic nie skorzystało z jego zaproszenia. - Sądzę, że masz rację. Nie ma sensu tłuc się po nocy. Przestaw "Oko" na podczerwień i puść na rekonesans. Może to nam coś da. - Zostanę na podglądzie - Dall zerwał się na nogi. - Nie jestem... śpiący. Może coś znajdę, sir. Komandor uśmiechnął się przez moment, po czym zgodził się na projekt. - Obudź mnie, jeśli coś zobaczysz. Jeśli nie, to rano. Noc minęła w cisry i bezruchu. Z pierwszym brzaskiem Stane i Dall zeszli ze wzgórza z "Okiem" lecącym ponad ich głowami. Arnild został przy lokatorach. - Tędy, sir - Dall poważnie traktował obowiązki przewodnika. - Tu jest coś, co odkryłem w nocy, kontrolując obraz "Oka". Wyszli spomiędzy drzew na brzeg jeziora. W jego toni widać było jakieś szczątki skorodowanej maszynerii. - Sądzę, że to jakieś maszyny budowlane, sir, ale trudno mi określić dokładniej. Są strasznie przerdzewiałe. Wygląda na to, że leżą tu kupę czasu. "Oko" zanurkowało i obraz stał się bardziej szczegółowy. - Zgadza się, to maszyny kopiące - Arnild nie miał cienia wątpliwości. - Część z nich spadła, reszta została czymś zasypana. Wygląda, jakby wpadły w pułapkę. I wszystkie są wytworem Służalców. Stane wyglądał na zaskoczonego. - Jesteś pewien? - Tak samo jak tego, że woda nie służy mi do picia. - Dobra, idziemy do wioski... Stane z trudem przetrawiał uzyskane rewelacje, nawet nie starając się tego ukryć. I ponownie Małolat odkrył, gdzie podziali się tubylcy. Wystarczyło pomyśleć wszedłszy do pierwszej z brzegu chaty, ale, jak wiadomo, rzeczy najprostsze są zawsze najtrudniejsze. Podłoga była klepiskiem z odłamem skały udającym palenisko. Wnętrze było puste i nosiło ślady pośpiesznej ewakuacji. Resztki jedzenia, jakieś szmaty i skorupy - wszystko świadczyło o tym, że gospodarze zdrowo się śpieszyli. Dalla zastanowiła porzucona przy palenisku skóra - po jej podniesieniu ukazała się nader twarzowa dziura. - Tutaj, sir! Miał ponad metr średnicy i wiódł Bóg wie jak głęboko w lekkim skosie. Podłoga tunelu była ubita tak samo, jak podłoga chaty. - No tak - Stane był zdegustowany. - Uciekli tędy. Przyświeć, zobaczymy jak tam głęboko. Ale okazało się, że łatwiej powiedzieć niż wykonać. Promień sięgał na jakieś dziesięć metrów, do zakrętu, za którym ział mrok. "Oko" które wmeldowało się tam, przekazywało tylko ciemność. - Sprawdzę w innej chacie - odezwał się Arnild. -" Oko" odkryło takie nory we wszystkich tych "budynkach". Można, szefie? - Dobrze, ale ostrożnie. Jeśli tam są ludzie, to nie ma sensu straszyć ich bardziej. Po tej dziewczynie sądząc, to i tak są wystarczająco przerażeni. Po chwili Arnild był z powrotem na linii. - Znalazłem drugi tunel, a teraz jeszcze jeden. Wygląda to niezbyt pewnie. Nie wiem, czy będę w stanie wrócić tą drogą. To się może lada chwila obsunąć. - Oczu mamy dość w zapasie - komandor był dziś bojowo nastawiony. - Idź do przodu. - Wygląda solidniej. Jakby skały... załamanie... duża sala... Czekaj! Stój! Tu jest jeden! Widzę go! Spieprza w głąb tunelu! - Za nim! - Nie tak łatwo - odezwał się głośnik po chwili milczenia. - Korytarz wygląda na ślepy. Kawał ściany blokuje tunel. Ten spryciarz musiał za sobą zawalić tunel. Zawracam.... Ognia! - Co się dzieje, Arnild?! - Następna skała omal nie zgruchotała "Oka". Wygląda na to, że zasypali tunel i to skutecznie. Teraz obraz jest martwy i nie mogę złapać sygnału identyfikacyjnego - Arnild był zaskoczony i zły. - Chytrutkie - Stane był zdenerwowany. - Wystawili tego klienta na wabia i wpuścili maszynę w tunel pułapkę, którą potem zasypali. Mają tu ciekawe zwyczaje powitalne. Wygląda na to, że nie lubią obcych i najpewniej, ze swoich dotychczasowych doświadczeń mają rację. - To się chyba nazywa szeroko rozumiana profilaktyka. Na wszelki wypadek w łeb, a potem sprawdź, kogo. Milusińscy - Arnild doszedł do równowagi psychicznej. - Ale dlaczego?! Zaskoczenie nie było właściwym słowem dla opisania stanu Dalla - właściwszym byłoby tu zaszokowanie. - Dlaczego ci tu tak bardzo boją się Służalców? To oczywiste, że Służalcy stracili kupę czasu, aby się do nich dokopać. Czy chcieli zniszczyć tę planetę dlatego, że znaleźli, czy dlatego, że nie znaleźli tego, czego szukali? - Chciałbym to wiedzieć - Stane był zrezygnowany. - To ułatwiłoby nam robotę. A tak, trzeba wysłać raport do Kwatery Głównej. Może oni coś wymyślą. Wracając do statku zobaczyli świeżo rozkopaną ziemię koło drzewa, przy którym pochowali dziewczynę. Grób był pusty, a grunt zryty we wszystkich kierunkach. Na korze były ślady zrobione chyba jakimiś stalowymi narzędziami albo... gigantycznymi zębami. Coś czy ktoś zabrał ciało w swoisty sposób oznaczając teren i pnie. Grób łączył się wykopem z czarną dziurą w ziemi, będącą wejściem do podziemi. Przed snem Stane dwukrotnie zrobił obchód, sprawdzając, czy wejścia są zamknięte, a obwody alarmowe włączone. Mimo to nie mógł zasnąć. Zastanawiało go to wszystko. Czuł, że odpowiedź jest bliska, tylko musi sobie przypomnieć jakiś drobiazg. Tylko jaki? Zapadł w sen, nie znalazłszy odpowiedzi. Gdy się zbudził było jeszcze ciemno, ale miał uczucie, że stało się coś strasznego. Co go, u licha, mogło zbudzić? Spośród oparów sennych wreszcie się to coś wyłoniło - przeciąg. Podmuch powietrza. Rzecz niemożliwa przy zamkniętej cyrkulacji powietrza. Zrywając się na nogi, zapalił światło i dobył miotacza. Amild, zbudzony hałasem ziewnął i, skoczył do drzwi. - Co się dzieje? - Budź Dalla, myślę, że ktoś dostał się na statek! - Chyba odwrotnie - Arnild opadł na łóżko. - Lóżko Dalla jest puste! - Coo?! Stane pobiegł do sterowni. Systemy alarmowe były wyłączone, a na wyjściu komputera leżała kartka z jednym słowem. Pięść komandora zacisnęła się na niej i, gdy po chwili minęło osłupienie, dotarło do niego znaczenie tego świstka. - Idiota! Głupi, pieprzony gówniarz! Arnild, "Oko", nie, dwa, natychmiast i sprzęż je z hełmami! - Co się tu właściwie dzieje, szefie? Co ta młoda nadzieja Floty Galaktycznej znowu wymyśliła? - w głosie Amilda można było wyczuć żywe zainteresowanie. - Polazł do podziemi! Musimy go zatrzymać! Po Dallu nie było śladu, ale ziemia koło drzewa była świeżo ruszana. - Puszczę tu "Oko" - Stane był zdecydowany. -Ty weź drugie i wpuść w najbliższą dziurę. Używaj głośników. W języku Służalców nadawaj, ze jesteśmy przyjaciółmi. - Ale przecież widziałeś reakcję tej dziewczyny, gdy Dall zagadał do niej w tym slangu... - Widziałem, ale jak inaczej możemy im coś przekazać? Masz jakiś genialny pomysł? Nie? No to do roboty! I śpiesz się! Arnild miał ochotę powiedzieć, co myśli, ale spojrzenie na twarz komandora przekonało go, że lepiej zachować dyplomatyczne milczenie. Zabrał aparat i ruszył do wsi. Może jeśli ktokolwiek z tubylców usłyszał orację, to jednak reakcji nie dało się zaobserwować. Jeden z automatów został zasypany zwałami szutru i piachu, skutkiem czego Stane przestał być użyteczny w tej fazie operacji. Arnild natomiast, a właściwie jego "Oko", odkryło wielką komnatę zapełnioną głodnymi i przerażonymi owcami. Tyle że nie było w niej, poza nimi, żywej duszy. Przy wyjściu z pieczary "Oko" dostało się w lawinę kamieni. I to był chwalebny koniec tej operacji. Ciszę przerwał Stane: - No cóż, sami się proszą. Jak nie można po dobroci, to weźmiemy ich siłą. - Szefie, coś się rusza koło drzewa - przerwał mu Arnild. -Miałem to w lornecie, ale chyba jakby zniknęło, bo już jest spokój. Podchodzili wolno, z odbezpieczoną bronią, pod niebem płonącym wschodem słońca. Szli, wiedząc co znajdą, ale łudzili się nadzieją, że to ich zboczona wojną wyobraźnia tylko tak sądzi. Oczywiście ich wyobraźnia miała jak zwykle rację. Ciało Dalla, zwanego Małolatem, leżało w trawie przy wejściu do tunelu. Leżał spokojnie, tyle że sielski obrazek mąciła banera twarzy. Była czerwona. - Skurwiele! Bydło! - nie było wątpliwości, że gdyby Arnild miał pod ręką jakiegoś tubylca, ten ostatni zacząłby szybko żałować, że nie popełnił samobójstwa. - Tak postąpić z człowiekiem, który chciał im pomóc! Połamane ręce i nogi, obdarty ze skóry! Jego twarz, nic nie zostało, uszy, nos, oczy... - głos przeszedł w nieartykułowany pomruk, w którym wyróżnić można było kunsztowne wiązanki. - Powinni być starci z powierzchni ziemi! Dokładnie! To co .Służalcy zaczęli... - spojrzał na Stane'a i zamilkł. - Tak właśnie najpewniej czuli i postępowali Służalcy - głos komandora był spokojny. - Czy nie rozumiesz, co się tu działo? Arnild potrząsnął głową. - Dall odkrył prawdę. Był młody, miał nadzieję, że może zmienić kolej rzeczy. Zdawał sobie sprawę z niebezpieczeństwa. Poszedł, bo obwiniał siebie o śmierć tej dziewczyny. A dlatego, że przeczuwał niebezpieczeństwo, zostawił kartkę, na wypadek gdyby nie wrócił. Tam było napisane tylko jedno słowo "Służalcy". To było takie proste! Myśmy szukali jakiegoś superskomplikowanego problemu, a tymczasem to najzwyklejszy na świecie problem socjologiczny. To jest, a właściwie była planeta Służalców, odkryta i urządzona przez nich do specjalnych potrzeb. - Że jak? - Arnild w dalszym ciągu nie rozumiał. - Niewolnicy. Służalcy ciągle walczyli. Ty przecież też się z nimi biłeś. Znasz ich styl walki i szafowanie ludźmi. Stale potrzebowali armatniego mięsa, więc musieli je gdzieś hodować. Ta planeta była, a właściwie jest odpowiedzią na ten temat. Wymarzona farma hodowlana - jeden kontynent pokryty puszczą, z paroma miejscami na osady. Utrzymywali ich na pierwotnym poziomie, tłumiąc wszelkie przejawy ewolucji. Zapewniali minimum pożywienia, ale całkowicie wyeliminowali technologię. A kiedy przyszedł czas, czyli co ileś tam lat uznawali, że już można i zabierali tylu niewolników, ilu było im potrzeba, a resztę zostawiali na dalsze rozmnażanie. Zapomnieli o jednej rzeczy. - Wątpliwości Arnilda zniknęły. Zaczął rozumieć o co tu chodzi. - Zdolności przystosowawcze? - Oczywiście. To i instynkt samozachowawczy. Przy tym połączeniu wystarczy trochę czasu, żeby każde bydlę, a co dopiero istota inteligentna, zaczęła się starać uciec od śmierci. Tu jest typowy przykład. Zamknięta populacja, bez historii, bez pisanego języka - piękny materiał. Cyklicznie, co parę lat, nieznane potwory spadały z nieba i kradły ich dzieci. Starali się uciekać, ale nie było dokąd. Budowali łodzie, ale nie było gdzie płynąć. Nie można było nic zrobić... - Aż jakiś sobieradek wykopał dół i wlazł tam z całą famułą, gdy tamci przylecieli - przerwał mu Arnild. - I ci ocaleli. Zgadza się, to był początek. Pomyśl, który był skuteczny i który rozwinęli do perfekcji, na jaką mogli się zdobyć nie mając maszyn. Tunele były dłuższe i biegły głębiej niż Służalcy mogli się dostać, a poza tym - od czego inwencja własna - zaczęli się zabezpieczać pułapkami. I w ten sposób wygrali. Jest to chyba jedyny przykład udanej rebelii całej planety w Erze Wielkiego Służalstwa. Znaleźć ich nie można było, gdyż korytarze były zbyt długie. Z tego samego powodu nie mógł ich wszystkich zabić gaz. Maszyny kopiące kończyły jak nasze "Oczy". A ludzie, którzy byli na tyle głupi, żeby wleźć do tuneli... - nie musiał kończyć, ciało Dalla mówiło samo za siebie. - Ale, ale. Dlaczego wobec tego ta dziewczyna się zabiła? - Z czasem, jak sądzę, tunele stały się świętością. Musiały nią być, jeśli w ciągu lat były sprawą absorbującą ich czas i wysiłki. Dzieciaki już od najmłodszych lat uczono, że demony przychodzą z nieba, a ich ratunek leży tylko pod ziemią. Dokładne odwrócenie religii ze starej, dobrej Ziemi. Każdy z nich, ledwie tylko nauczył się chodzić, był wychowywany tak, że wiedział, iż ratunek jest tylko pod ziemią, a on za nic nie może zdradzić tej tajemnicy czyli budowy i rozmieszczenia tuneli. Był też uczony, co należy zrobić, gdy demony przyjdą z nieba. Wejścia do tuneli muszą być umieszczone tak, żeby można było szybko z nich skorzystać. Ta okolica swoim wyglądem musi przypominać ser szwajcarski i to w najlepszym gatunku. Sądzę, że ewakuacja od chwili zauważenia statku trwała sekundy. Ona niestety nie zdążyła. Gdyby zeszła, wskazałaby nam drogę, a gdy po nią weszliśmy, to jako demony zmusilibyśmy ją do mówienia. Milczeć mogła tylko po śmierci. A skąd ona i cała reszta mogli wiedzieć, że Służalcy to nie jedyne istoty, jakie mogą spaść z nieba? - Dall zrozumiał to, tylko że niezbyt dokładnie zdał sobie sprawę z pewnych rzeczy. Miał nadzieję, że uda mu się wytłumaczyć im, że Służalcy odeszli i nie wrócą już nigdy, a z nieba spadli dobrzy ludzie. Tyle tylko, że nikt z nich go nie słuchał. Gdy ciało Dalla zostało już umieszczone w hermetycznym pojemniku na statku, odetchnęli. - Nie zazdroszczę tym, którzy przybędą tu po nas, aby przekonać tubylców-Arnild otarł pot z czoła. -Ale, szefie, nie rozumiem jednego - dlaczego, u Boga Ojca, Służalcy chcieli zniszczyć tę planetę? - Sądzę, że złożyło się na to wiele przyczyn. Dlaczego wojsko po zdobyciu jakiejś twierdzy wysadza w powietrze budynki, niszczy pomniki, w przypadku, gdy mieszkańcy stawili twardy opór? Jest to chyba wściekłość i niezadowolenie z tego, że musieli się bić i pokonywać ten opór - są to stare, ludzkie emocje. A tu się to spotęgowało - ta planeta musiała opierać się latami przed ich zakusami. Czyli reasumując, można powiedzieć, że złożyło się na to - po pierwsze udana rebelia, jedyna udana, jak już mówiłem, po drugie tyle czasu trwająca walka nie przynosząca im żadnych sukcesów, wreszcie po trzecie niezbyt miła niespodzianka ze strony tych, których przecież uważali za swoją własność. Tych spraw nie mogli tak po prosu puścić w niepamięć. Starali się stłumić rebelię tak długo, jak długo mieli na to nadzieję. Gdy zrozumieli, że przegrali wojnę, zniszczenie tej planety było tym, co rozładowałoby ich emocje. Zauważyłem, że ty czułeś to samo, gdy zobaczyłeś ciało Dalla. To normalna ludzka reakcja. Byli obaj starymi żołnierzami i nader dobrze kontrolowali swoje zachowanie, lecz lata robiły swoje. A i pobyt na tej planecie nie podziałał odmładzająco. Byli zmęczeni jak wszyscy, którzy zbyt długo robią wciąż to samo i mają pełne prawo poczuć się wyczerpanymi. przekład : Jarosław Kotarski powrót |