Lemur zaprasza
Przedstaw główne prądy renesansu. Humanizm- jest to uzmysłowienie sobie wartości własnej, jedynej, ludzkiej osobowości. Potrzeba poznania i formowania indywidualnej osobowości poddała program zarówno studiowania siebie, swoich wewnętrznych przeżyć jak i kształcenia się na światowych zdobyczach i wzorach ludzkiego ducha, najpełniej objawionych w starożytnej wiedzy o człowieku, czyli w antycznej filozofii, literaturze i sztuce. Jeżeli w dobie średniowiecza kultura zorientowana była na Boba i sprawy pozaziemskie (zbawienie, potępienie), to w Europie XV i XVI w miarą wszechrzeczy jest człowiek i jego ziemski świat. Tę nową postawę streszczało hasło, które humaniści zaczerpnęli z komedii rzymskiego pisarza Terencjusza- "Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce". Humaniści: Erazm z Rotterdamu, Leonardo da Vinci, Jan Kochanowski. Reformacja- ruch religijny, społeczny i polityczny w Europie XVI w.; doprowadził do rozłamu w Kościele zachodnim i do utworzenia nowych wyznań chrześcijańskich; reformacja rozpoczęła się w 1517 wystąpieniem Marcina Lutra przeciw sprzedaży odpustów i zmaterializowaniu duchowieństwa; w swoich założeniach postulowała moralną odnowę Kościoła przez powrót do wiary i praktyk wczesnego chrześcijaństwa (stąd duża rola Biblii); w niektórych krajach spowodowała radykalne ruchy społeczne. Równocześnie jednak reformacja sprzyjała rozwojowi kultur narodowych, zwłaszcza języków i literatur narodowych. Luteranizm- do zbawienia prowadzi wyłącznie wiara, a nie kupowane odpusty. Kalwinizm- mówił, że Bóg z góry przeznaczył człowieka do zbawienia lub potępienia niezależnie od jego starań. W Polsce powstał zakon Braci Polskich (arianie), która miał ogromny wpływ na rozwój oświaty i języka polskiego- arianie stworzyli polską gramatykę i słownik polsko- łaciński. Antropocentryzm- pogląd, wg którego człowiek jest centrum i celem Wszechświata, a także ześrodkowanie badań filozoficznych na problematyce człowieka. Irenizm- pochwała pokoju, przeciwstawianie się wszelkim waśniom, wojnom i kłótniom. Erazm z Rotterdamu głosił, że człowiek jest z natury dobry, zło zaś pochodzi z niewiedzy. W Polsce wyznawcą irenizmu był min. Jan Frycz Modrzewski, który w księdze "O wojnie" (pochodzącej z traktatu "O poprawie rzeczpospolitej"), potępia wojny zbrodnicze, usprawiedliwia zaś obronne. |