Lemur zaprasza
Jeziora i ich klasyfikacja Limnologia -nauka o jeziorach Jezioro - naturalny zbiornik śródlądowy, utworzony w zagłębieniach pod wpływem działania falowania i prądów morskich. Elementy misy jeziornej: 1. Dno jeziora jest stosunkowo płaskie. 2. stok 3. ławica, powstaje z materiał, który został naniesiony. 4. platforma abrazyjna, która powstaje w wyniku erozji fal jeziornych. 5. faleza, inaczej brzeg jeziora. W miarę jak jezioro starzeje się, te poszczególne elementy zaczynają się wykształcać. Jeziora zajmują 1,8% powierzchni lądu. Aby powstało jezioro muszą być spełnione konkretne warunki: - budowa geologiczna - ukształtowanie terenu - dostawy wody Jeziora mogą być zasilane wodami rzecznymi, podziemnymi i pochodzącymi z opadów. Jeziora, które nie odprowadzają wód metodą powierzchniową nazywamy jeziorami bezodpływowymi. Jeżeli przez jezioro przepływa rzeka -jezioro przepływowe, jeżeli wypływa - wypływowe, jeżeli dopływa -dopływowe. W zależności od okresu kiedy misa jeziorna jest wypełniona wodą wyróżniamy jeziora stałe i okresowe. Jeziora dzielimy również ze względu na wodę jaką zawierają: - słone np. Jezioro Czad i M. Martwe - słodkie Ze względu na genezę powstania jeziora dzielimy je na różne typy: 1. tektoniczne, powstałe w wyniku ruchów skorupy ziemskiej, w zapadliskach i rowach tektonicznych np. Titicaca, Niossa, Tanganika, Bajkał, Bałcharz, j Wiktorii, j. Alberta. 2. tektoniczno-polodowcowe, powstały w zagłębieniach pochodzenia tektonicznego, które później zostały przemodelowane przez lądolód wypełnione wodą z topniejącego lądolodu np. Górne, Ontario, Michigan, Huron, Ładyga, Onega, Erie, Wielkie Niedźwiedzie, Wetter. 3. Wulkaniczne. Powstałe w kraterach wygasłych wulkanów lub w zaklęśnięciach pól lawowych np. j. Na Jawie, J Albano koło Rzumu. 4. Kosmiczne, powstałe w kraterach meteorytowych. 5. Krasowe, powstałe w zagłębieniach po zapadniętych jaskiniach, utworzone przez wody krasowe np. J. Na Polesiu Lubelskim. 6. Nadbrzeżne(przymorskie) utworzone na skutek odcięcia zatoki przez mierzeję lub związane również z podnoszeniem się poziomu wód gruntowych np. Łebsko, Gordno, Jamno. 7. Reliktowe -pozostałość po morzu lub większym jeziorze jak również jeziora oddzielone od morza na skutek ruchów tektonicznych lub obniżenia poziomu morza np. Kaspijskie, Aralskie. 8. Polodowcowe -powstały w zagłębieniach terenu utworzonych przez lodowcowe, wyróżniamy wśród nich: a) cyrkowe(karowe) - powstały na miejscu cyrku lodowego np. Czarny staw, Wielki Staw w Tatrach, Morskie Oko b) rynnowe -powstały w rynnie polodowcowej na skutek erozji lub eworsji wód płynących pod lodowcami. Przebieg rynien jest zgodny z lub zbliżony do kierunku poruszania się lodowca np. j Raduńskie, J Hańcza, Gopło. c) Morenowe - powstały w wyniku zatamowania wód przez osady moreny czołowej i bocznej np. Mamry , Śniadrwy , Niegocin. d) Wytopiskowe (oczka) - powstały w wyniku wytopienia się brył lody znajdujących się w obrębie osady . Stosunkowo niewielkie o średnicy kilkudziesięciu metrów i głębokości do 5 m. Często występują na pojezierzach. 9. Meandrowe - powstały w dawnej części koryta rzek. 10. Deltowe - powstają w obrębie delty np. Dąbie , Druzno. 11. wydmowe -powstają w obniżeniu, Które powstają w wyniku wywiewania materiału lub w obniżaniu śródlądowym . 12. antropogeniczne (stworzone przez człowieka ) np. Zegrzyńskie, Solińskie , Rożnowskie . W zależności od właściwości wód oraz warunków do rozwoju życia , jeziora dzielimy na : *eutroficzne *dystroficzxne *digotroficzne, Ze względu na masy wody i dno jeziora oraz zamieszkujące je grupy organizmów w jeziorze wyróżnia się: 1. strefę przybrzeżną (litoral) - jest to płytka część jeziora tj. masy wód miedzy brzegiem a właściwym dnem jeziora, oświetlona do samego dna . 2. toń wodna (pelaglan) - obejmuje górna , naświetloną masę wody (epipelaglat)otoczoną wokół litoralem oraz dolną - mroczną (baty pelagiat - obie warstwy przedziela wtzw. poziom kondensacyjny , w niektórych bardzo głębokich jeziorach wydziela się ponad to strefę otchłani - batiał Przestrzeń życiowa dna jeziora poniżej poziomu kompensacyjnego zwie się profundalem. Całe dno jeziora jakodziedzine ekologiczną zwie się bentalem. Największym jeziorem naturalnym jest Morze Kaspijskie o powierzchni 374000 km- Najgłębszym jeziorem jest Bajkał (1620 m) Największą ilość jezior występuje na obszarach objętych zlodowaceniami w Europie i Ameryce Północnej Njwiekszym jeziorem w Polsce jest jezioro Śniardwy o pow. - 113,8 km-. . Najgłębsze to j Hańcza 108m |