WIRTUALNA BIBLIOTEKA LITERATURY
POLSKIEJ
VIRTUAL LIBRARY OF POLISH LITERATURE
Józef Bohdan DZIEKOŃSKI
Dr Marek Adamiec
Urodzony 7 lutego 1816 w Warszawie. Pochodził z rodziny
szlacheckiej, jego ojciec (Tomasz) był znanym pedagogiem. Szkołę średnią
ukończył w Warszawie, medycynę
studiował w Królewcu i Dorpacie, następnie (1840) w Moskwie. Nie
uzyskawszy doktoratu powrócił pod koniec 1840 do Warszawy. Należał
do tzw. Cyganerii Warszawskiej; przyjaźnił się z Romanem Zmorskim, Włodzimierzem
Wolskim, Sewerynem Sierpińskim; razem ze Zmorskim wydał w 1843
noworocznik "Jaskułka"(!). Przyjaźnił się z Augustem Wilkońskim,
brał udział w zebraniach tzw. Cechu głupców. Brał czynny udział w
życiu literackim ówczesnej Warszawy. Zagrożony aresztowaniem wyjechał
w przez Niemcy do Paryża (1846). Tam zapoznał się z towianizmem,
został jego gorliwym wyznawcą. Czynnie współpracował z Mickiewiczem
przy tworzeniu legionu włoskiego, po upadku legionu mickiewiczowskiego
organizował legion toskański; chciał wyruszyć z Paryża do Włoch,
lecz na skutek interwencji władz francuskich udał się do Niemiec,
gdzie w 1849 brał udział w kampanii badeńskiej. Przebywał następnie
w Szwajcarii, potem w Paryżu, zarabiając jako malarz i rytownik.
Projektował wydanie albumu grobowców polskich za granicą, pisał
historię emigracji polskiej. Zmarł w Paryżu na gruźlicę 3 lipca
1855. Wypełniając wolę zmarłego, spalono większość pozostałych
po nim rękopisów.
Publikował m.in. artykuły dotyczące medycyny i
chemii; w swoich opowiadaniach nawiązywał do twórczości E.T.A.
Hoffmannna; w tym kręgu zainteresowań można też usytuować powieść
Sędziwoj (1845).
Born
in Warsaw on 7 February 1816 to a noble family; his father Tomasz was a
renowned teacher. Having finished secondary school in Warsaw, Dziekoński
studied medicine in Königsberg, Dorpat and Moscow (1840). After his
failure to obtain a doctorate, he returned to Warsaw at the end of 1840.
He belonged to so-called Warsaw Bohemia and was friends with Roman
Zmorski, Włodzimierz Wolski and Seweryn Sierpiński. Together with
Wolski he published in 1843 a New Year magazine titled Jaskułka (!) ("The Swallow”). The writer was a friend of
August Wilkoński; he also participated in meetings of a group called
Cech głupców ("Fools’ Guild") and was actively engaged in
the literary life of contemporary Warsaw. Under the threat of arrest he
went to Paris via Germany (1846). It was there that he became familiar
with the Towianism movement and grew to be its ardent follower. He
contributed actively to the creation of the Polish legion in Italy by
Mickiewicz, after its defeat he organised the Tuscan legion. His attempt
to leave Paris for Italy was unsuccessful; due to the intervention of
the French authorities he travelled to Germany, where he participated in
the Baden campaign in 1849. Later he stayed in Switzerland and in Paris,
making his living as a painter and engraver. Dziekoński also planned to
publish abroad an album of Polish tombs and wrote the history of Polish
emigration. He died of tuberculosis on 3 July 1855 in Paris. In
accordance with his will, most of his remaining manuscripts were
burnt.
Among
Dziekoński’s published works were articles on medicine and
chemistry; his stories bear a resemblance to the works of E.T.A.
Hoffmann, the same goes for Dziekoński’s novel Sędziwoj (1845).
BIBLIOGRAFIA - BIBLIOGRAPHY
- J.B. Dziekoński, Sędziwoj. Wstęp, opracowanie tekstu i
przypisy A. Gromadzki, Warszawa 1974.
- W. Szymanowski, A. Niewiarowski, Wspomnienia o Cyganerii warszawskiej.
Zebrał i oprac. J.W. Gomulicki, Warszawa 1964.
- P. Wilkońska, Moje wspomnienia o życiu literackim
w Warszawie. Oprac. Z. Lewinówna pod red. J.W. Gomulickiego,
Warszawa 1959.
- I. Jarosińska, Józef Bohdan Dziekoński, Obraz Literatury
Polskiej XIX i XX w., S.III, t.1, Kraków 1975.
WIRTUALNA BIBLIOTEKA LITERATURY POLSKIEJ
VIRTUAL LIBRARY OF POLISH LITERATURE
OPRACOWANIE:
MAREK ADAMIEC
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plteen-mushing.xlx.pl