Lemur zaprasza
Dzieje imperium Początek cywilizacji Inków ginie w mrokach dziejów Ameryki Południowej. Wiadomo, że ok. 1100 roku n.e. przybyli oni z południa w rejony płaskowyżu Nazca na wybrzeżu Oceanu Spokojnego i Tiahuanaco nad jeziorem Titicaca. Tam założyli miasto Cuzco. Inkowie szybko podbili otaczające tereny i zorganizowali potężne państwo.Według indiańskich autorów pierwszym władcą Inków był Manku Kapak (Manco Capac), wódz jednego z plemion Keczua władający Cuzco. Poddani uznali go za syna Słońca, co nadawało mu szczególną rangę. Czasy jego rządów nie są zbyt dokładnie udokumentowane, ale można przyjąć, że przypadały one mniej więcej na okres pomiędzy 1200 a 1300 rokiem. O jego siedmiu następcach niewiele wiadomo, podobnie jak o samym założycielu dynastii. Nieznane są daty ich panowania ani żadne fakty udokumentowane historycznie z okresu ich rządów. Wiadomo jedynie, że tradycyjnie posługiwali się tytułem "inka", którego jedno ze znaczeń określało króla. Ponadto tytuł ten przysługiwał wszystkim męskim członkom rodu królewskiego z Cuzco, obejmującego również jego boczne gałęzie. Niektórzy badacze wysunęli hipotezę, że Manku Kapak w rzeczywistości założył dwie dynastie: Górnego Cuzco (Hanan Qusqu) i Dolnego Cuzco (Hurin Qusqu). Obie miały zarządzać połowami niewielkiego wówczas państewka, przy czym władcy Górnego Cuzco byli zwierzchnikami całości. Rozdzielone natomiast miały być stanowiska wojskowe i godności kapłańskie. Z dużą dozą prawdopodobieństwa można przyjąć, że około 1450 roku na tronie w Cuzco zasiadła silna osobowość - Pachacuti Inca Yupanki, który najpierw zdetronizował ojca, następnie pokonał sąsiednie plemiona Chanków, a nieco później rozpoczął ekspansję na odleglejsze tereny. Prawdopodobnie on również zainicjował budowę Machu Picchu i wielu innych militarno - religijnych ośrodków miejskich.Na początku XVI wieku, a więc na krótko przed przybyciem Hiszpanów, imperium Inków obejmowało obszar dzisiejszego Ekwadoru, znaczną część Peru i zachodniej Boliwii oraz północnego Chile. Stąd zapewne wzięła się nazwa imperium w keczua: Tahuantinsuyu, oznaczająca cały zamieszkany świat złożony z czterech prowincji, czyli stron świata. Niedługo jednak synowie Słońca cieszyli się potęgą swojego państwa. W listopadzie 1532 roku w Cajamarce niewielki oddział Francisca Pizarra zajął pałac inki Atahualpy, a jego samego uwięził. Następnie najeźdźcy udali się na południe do Pachacamac, pozostawiając w Cajamarce uwięzionego władcę. Mieli ułatwioną sytuację, gdyż Atahualpa toczył zaciętą wojnę ze swoim bratem przyrodnim Huascarem, który chętnie widział samego siebie na tronie w Cuzco. Armie obu przeciwników wyrzynały się wzajemnie, a Hiszpanie bez przeszkód plądrowali peruwiańskie wybrzeże. W lipcu 1533 roku po otrzymaniu ogromnego okupu od Inków Pizarro postanowił zgładzić niepotrzebnego mu zakładnika. Zwolennicy Atahualpy zabili Huascara, co ostatecznie przyspieszyło decyzję Pizarra do wymarszu na Cuzco, zwłaszcza że nadeszły nowe posiłki hiszpańskie. W listopadzie 1533 roku Hiszpanie zajęli Cuzco, a Pizarro ustanowił nowego władcę - Manku Kapaka (takie imię przyjął Manco Inca). Ten jednak w 1537 roku wzniecił antyhiszpańskie powstanie, za co został uwięziony. Udało mu się zbiec wraz z rodziną do Vilcabamby, skąd kontynuował działania przeciw Hiszpanom. W 1544 roku został zamordowany przez kilku rzekomych uciekinierów z hiszpańskich szeregów, którym udzielił azylu. Wprawdzie jego dzieło podjął syn Tupac Amaru I, ale i on skapitulował w 1572 roku przed wojskami hiszpańskiego wicekróla Francisca de Toledo. Imperium Inków przestało istnieć. |