ďťż
Lemur zaprasza
Na bieżąco: Matematyka i przyroda: Humanistyka: Czytaj: Przydatne: Jesteś tutaj: Wirtualny Wszechświat > Historia > Dzieje państw Jesteś tutaj Dziejepaństw © Prószyński i S-ka Warszawa 2000 Spis treści WirtualnyAtlasHistoryczny StarożytnaGrecja Dzieje państw Przeszukaj Wirtualny Wszechświat: LXII 120. Konfederacja Szwajcarska (1291-1513) Po wygaśnięciu dynastii książęcej Zähringerów (1218) Alpy Szwajcarskie pokryły się mozaiką niezależnych państewek. Gdy Habsburgowie chcieli połączyć swe posiadłości w Górnej Nadrenii z Tyrolem, spotkali się jednak z niespodziewanie silnym oporem chłopów z kantonu Uri (od 1231 r. zależnego bezpośrednio od cesarza) i Schwyz (1240). Po dołączeniu Unterwalden trzy prakantony założyły w 1291 r. "wieczny związek" (Konfederację Szwajcarską) dla obrony swej wolności (legenda mówi o przysiędze na łące Rütli, kapeluszu Gesslera i strzale do jabłka Wilhelma Tella). Jej istnienie uznał w 1297 r. wrogi Habsburgom Adolf z Nassau, król niemiecki w latach 1292-98. Uznanie to potwierdził potem także cesarz Henryk VII (1309). Wyprawa Leopolda I, księcia Austrii, przeciw Konfederacji zakończyła się spektakularną klęską jego rycerstwa z rąk chłopów szwajcarskich w bitwie pod Morgarten (1312). W 1332 r. Lucerna, jako pierwsze miasto, przystąpiło do konfederacji, która w 1353 r. stała się związkiem ośmiu kantonów i miast. W "wojnie miast" narodowa armia szwajcarska odniosła zwycięstwo nad wojskami Habsburgów w bitwach pod Sempach (1386) i Näfels (1388). W 1415 r. Szwajcarzy odebrali Habsburgom kanton Aarau. Był to pierwszy podbój konfederacji. Ekspansja na południe miała na celu opanowanie przełęczy alpejskich. Dawał to Szwajcarom kontrolę szlaków do Italii aż do 1422 r. i klęski w bitwie pod Arbedo. Współpracy kantonów wiejskich (chłopi) i miejskich (patrycjat, cechy) zagrażał tlący się konflikt między Schwyz i Zurychem. W latach 1440-46 toczyła się pierwsza ("stara") wojna o Zurych. Miasto to związało się z cesarzem Fryderykiem III i sprowadziło armaniaków, którzy dotkliwie złupili kraj. W 1444 r., mimo klęski w bitwie pod St. Jakob nad rzeką Birs, konfederacja zawarła ugodę z Francją. Zurych wraz z opactwem St. Gallen przystąpił dobrowolnie do związku w 1451 r. Habsburgowie stracili swe posiadłości (Thurgau) aż po Rheinfelden. Próbowali je odzyskać przy pomocy Burgundii rządzonej przez Karola Śmiałego. Zaniepokojeni wzrostem znaczenia konfederacji, Habsburgowie i Burgundia porozumieli się za pośrednictwem Francji. Uznali wzajemnie swe posiadłości i zobowiązali się do obustronnej pomocy w zawartym w 1474 r. "wiecznym pokoju". Karol Śmiały zaatakował Berno, lecz poniósł klęski w 1476 r. W bitwach pod Grandson i pod Murten. Sam zginął w 1477 r. W bitwie pod Nancy. Szwajcarzy, pewni siebie dzięki odniesionym zwycięstwom, sprzeciwili się reformie Rzeszy podjętej przez Maksymiliana I. "Wojna szwabska", która wybuchła w konsekwencji tego weta, zakończyła się w 1499 r. pokojem w Bazylei. Szwajcaria choć uznana za "spokrewnioną" z Rzeszą, formalnie odłączyła się od niej i uzyskała polityczną suwerenność. Konfederacja przekształciła się w 1513 r. W związek trzynastu kantonów i podjęła ekspansję na południe (Veltlin, Bormio, Tessin). Przerywała ją w 1515 r. klęska w bitwie pod Marignano. Szwajcarskie jednostki wojskowe wprowadziły w Europie nowy sposób walki z użyciem lancknechtów. Szwajcarscy najemnicy szybko stali się najwyżej cenionym wojskiem najemnym w tamtej epoce. [góra strony] | Na bieżąco | | | Matematyka i przyroda | | | | | | Humanistyka | | | | | | Czytaj | | | | Przydatne | | | © Prószyński i S-ka SA 2000-2002. All rights reserved. Wszystkie prawa zastrzeżone. |