Lemur zaprasza
Gatunki charakterystyczne dla epoki romantyzmu (cechy, przykłady). Oda - jest to utwór liryczny wywodzący się z poezji greckiej i rzymskiej, pieśń pochwalna na cześć wybitnego człowieka, sławiąca wydarzenia, osiągnięcia rozumu ludzkiego, pojęcia abstrakcyjne lub prawdy moralne. Charakteryzuje się podniosłym poetycznym tonem, stylem bogatym w porównania i przenośnie, oraz występowanie motywów mitologicznych. Przykładem ody jest "Oda do młodości" Adama Mickiewicza. Utwór ten jest przeznaczony dla młodzieży filomackiej, stał się manifestem programowym młodego pokolenia. W "Odzie do młodości" przeciwstawione są dwa ścierające się ze sobą i walczące o dominację, światy. Pierwszy to świat stary, stworzony przez ludzi oświecenia, natomiast drugi, nowy, to ekspansywny świat młodości. Adam Mickiewicz opowiada się za drugim światem, przedstawiając go jako zapowiedź nadchodzącego romantyzmu. Ballada - gatunek obejmujący utwory o charakterze epicko-lirycznym z elementami dramatycznymi, utwory te opowiadają o niezwykłych wydarzeniach legendarnych lub ludowych. Fabuła ballady charakteryzuje się szkicowością, zawiera momenty tajemnicze i zagadkowe, centralny jej punkt stanowi jedno wyraźnie zarysowane zdarzenie. Charakterystyka przedstawionych postaci zmierza do uwydatnienia ich podstawowej cechy. W obrębie ballady spotykamy partie narracyjne i dialogowe. Dla ballad charakterystyczna jest budowa, na którą składa się: układ stroficzny wiersz sylabotoniczny różnorodność rymów wyrazy dźwiękonaśladowcze wyrażenia gwarowe i prozaizmy występowanie "naiwnego narratora" refren porównania i powtórzenia epitety ...Ballada "Świteź" opowiada o tajemniczym jeziorze, na dnie którego znajdują się ruiny zatopionego miasta. Poeta opiera się na motywach zaczerpniętych z wierzeń ludowych: zatopione: miasto, tajemnicza postać wyłaniająca się z głębi wód, kobiety przemienione w kwiaty, duchy zmarłych, które ukazują się żyjącym. Ballada jest ponadto oparta na "historycznej" wyprawie Tuhana na odsiecz Mendogowi. Ważny jest również motyw kary, jaka spada na ruskich żołnierzy, odpowiedzialnych za śmierć bezbronnych kobiet, starców i dzieci. Powieść poetycka to ukształtowany w okresie romantyzmu gatunek poezji narracyjnej powstały z połączenia elementów epickich i lirycznych. Fragmentaryczność i inwersyjność fabuły służą do wytworzenia napięcia i tajemniczości. Narrator ujawnia swoje uczucia w nastrojowych opisach, lirycznych komentarzach i refleksjach. Tło wydarzeń często jest historyczne (rozgrywają się one w średniowieczu), niekiedy zaś orientalne. Twórcami powieści poetyckiej byli Scott i Byron. Przykładem powieści poetyckiej jest "Konrad Wallenrod" Adama Mickiewicza. Autor przeniósł akcję utworu w przeszłość, do XV wieku, a ponadto zastosował tak zwaną poetykę maski, ukazując tytułowego bohatera jako człowieka zmuszonego do przyjęcia postawy dwulicowej, z założenia fałszywej i pełnej podstępu. Dwulicowość, konieczność bycia raz odważnym lwem, a raz chytrym i napadającym z ukrycia lisem, zapowiadają główne przesłanie utworu - konflikt moralno-etyczny między dumą i honorem rycerskim, nakazującym, głównemu bohaterowi ujawnienie się, a koniecznością podstępnego działania. Poemat dygresyjny - gatunek epicki, w którym fabuła staje się okazją do snucia przez narratora refleksji, wspomnień i uwag wszelkiego rodzaju o charakterze lirycznym, żartobliwym, satyrycznym, polemicznym. Fabuła ulega rozbiciu w szereg epizodów połączonych postacią głównego bohatera, na pierwszy plan wysuwa się natomiast osoba samego narratora. Przedstawiciele: Byron, Słowacki Dramat romantyczny to odmiana dramatu przeciwstawiającego się konwencjom klasycznym, a nawiązująca do dramatu szekspirowskiego i melodramatu. Ośrodkiem kompozycji stawał się bohater, wokół niego skupiały się luźno lub epizodycznie powiązanie ze sobą sceny, ukazujące dzieje psychiki, wewnętrzne konflikty. Bohaterem dramatu romantycznego był najczęściej wybitny samotnik, indywidualista, buntownik, człowiek walczący o wolność ojczyzny. Dramatyzm łączył się tu z liryzmem, nastrojowością, realizm rodzajowy z fantastyką i groteską, tragizm z komizmem. Przykładem dramatu romantycznego III część "Dziadów" . Warstwa fabularna jest historią człowieka, który został okrążony przez ciemne moce i musi walczyć o zbawienie własne, swojej ojczyzny i wszystkich rodaków. Akcja rozgrywa się na dwóch płaszczyznach: realnej, czyli ziemskiej, oraz duchowej - pozaziemskiej. Obie te płaszczyzny stapiają się w dziele Mickiewicza w jedną całość. Konrad główny bohater utworu, to człowiek nie do końca świadomy swych słów i czynów. Jest romantykiem, poetą, wybitną jednostką, świadomą swej wartości i niezwykłości, a zarazem obowiązków, z jakimi się ona wiąże. Konrad jest bohaterem tragicznym. Mimo poczucia ogromnej wartości i drzemiących w nim możliwości, jest bezsilny. Nic nie może zrobić dla ludzkości, jest rządzony przez uczucie, które w świetle realnym okazuje się niewystarczające do objęci " rządu dusz". Najsłynniejszą sceną III cz. Dziadów jest zwana Wielka Improwizacja. Wielka Improwizacja to liryczny monolog Konrada, wyraz gwałtownej walki jaką główny bohater toczy z Bogiem, z siłami ciemności i z własną słabością. |