Lemur zaprasza
Na bieżąco: Matematyka i przyroda: Humanistyka: Czytaj: Przydatne: Jesteś tutaj: > > Jesteś tutaj Historia Polski Kultura odrodzenia w Polsce Zobacz także Biogram władcy: Przeszukaj Wirtualny Wszechświat: Jak zadawać pytania? Kultura odrodzenia w Polsce Wpływy odrodzenia dotarły do Polski pod koniec XV w. Powstało wówczas koło literackie skupione wokół arcybiskupa Grzegorza z Sanoka (zm. 1475). Nowe idee przynosili imigranci, m.in. Filippo Buonaccorsi (zwany Kalimachem, zm. 1496) oraz Konrad Celtis (zm. 1508). Przybycie do Polski księżniczki włoskiej Bony Sforzy (1518), która została żona Zygmunta Starego wpłynęło na "italianizację´" dworu królewskiego, skąd wzory kultury renesansowej przenikały na dwory magnatów. Dalsze rozpowszechnienie kultury odrodzenia wiąże się z podróżami Polaków na studia do Włoch i przybywaniem do Polski Włochów, w tym licznych artystów. W 1473 r. powstała pierwsza drukarnia w Krakowie. Do 1600 r. liczba drukarni w Koronie wzrosła do 20. Reformacja sprzyjała tłumaczeniom Pisma Św. W 1551 r. Stanisław Murzynowski dokonał przekładu Nowego Testamentu (luterańska Biblia królewiecka), w 1563 r. powstała kalwińska Biblia brzeska oraz ariańska Biblia nieświeska (przekład Szymona Budnego), zaś w 1599 r. katolicki przekład Biblii autorstwa Jakuba Wujka. W dobie odrodzenia powstawały też w Polsce traktaty o tematyce politycznej. Pisali je m.in.: Andrzej Frycz Modrzewski (O poprawie Rzeczypospolitej - 1577), Stanisław Orzechowski (Quincunx - 1564, Policya - 1566), Marcin Kromer (Polonia - 1575), a także Piotr Skarga (Kazania sejmowe - 1597). Wśród poetów tworzących wówczas w języku polskim należy wymienić: Mikołaja Reja (1505-69), Jana Kochanowskiego (1530-84; pisał także po łacinie), Szymona Szymonowica (1558-1629). W początkach XVI w. wiersze po łacinie tworzyli natomiast m.in.: Klemens Janicki (1516-43), oraz biskupi Andrzej Krzycki (1482-1537) i Jan Dantyszek (1485-1548). W 1566 r. Łukasz Górnicki (1527-1603) opublikował Dworzanina polskiego, przedstawiającego ideał ówczesnego humanisty. W XVI w. pisali też historycy Maciej z Miechowa (1457-1523; będący także geografem) i Marcin Bielski (1495-1575), a także astronom i ekonomista Mikołaj Kopernik (1473-1543). Pierwsi architekci włoscy przybyli do Rzeczpospolitej z Węgier. Byli to Franciszek Florentyńczyk oraz Bartłomiej Berecci, którzy przebudowali Wawel (1507-36), wznosząc m.in. Kaplicę Zygmuntowską. Stworzone przez nich na Wawelu wzorce naśladowali następnie architekturze zamków w Baranowie (1591-1606) i Niepołomicach. Przykładem urbanistyki renesansowej jest natomiast Zamość, którego reprezentacyjne centrum powstało dzięki mecenatowi kanclerza i hetmana wielkiego koronnego Jana Zamoyskiego. [] | Na bieżąco | | | Matematyka i przyroda | | | | | | Humanistyka | | | | | | Czytaj | | | | Przydatne | | | © Prószyński i S-ka SA 2000-2002. All rights reserved. Wszystkie prawa zastrzeżone. |