bolesław chrobry (2)

Po śmierci Mieszka władzę
przejął jego syn z pierwszego małżeństwa - Bolesław (992 -
1025 ). Chrobry zaraz na początku swojej kariery musiał
rozprawić się ze swoimi przyrodnimi braćmi, co uczynił
jednocząc cele patrymonium pod swą władzę (wraz z macochą
przegnał ich a doradców kazał oślepić ). Sprzyjała mu
trochę sytuacja międzynarodowa, albowiem Niemcy mieli w tym
czasie dwa problemy. Pierwszy to małoletność i regencja
(sprawowanie rządów w imieniu władcy ) cesarza. Z drugiej
strony byli zmuszeni tłumić powstania plemion Słowiańskich i
potrzebne im były posiłki z Polski. Trzecim dodatkowym
czynnikiem była sprawa biskupa Praskiego Wojciecha. Pochodził
on z możnego rodu Sławkowiców. Ród ten przez pewien czas
stanowił zagrożenie dla panującej w Czechach dynastii
Przemyślidów. Na skutek surowych wymagań biskup został z
Pragi usunięty i udał się do Rzymu. Po jakimś czasie
wymordowano w Czechach ród Sławkowiców. Gdy Wojciech
przebywał na dworze papieża stał się postacią bardzo znaną,
powszechnie szanowaną. Papież w sprawie Wojciecha powziął
następującą decyzję, jeśli nie przyjmie go władca czeski,
to Wojciech winien udać się na misję do pogan. Władca czeski
wówczas Bolesław Pobożny, stwierdził, że Wojciecha nikt nie
chce w Pradze na oczy widzieć, tak więc Wojciech udał się do
Polski (Bolesław Chrobry zaproponował mu gościnę z
możliwością podjęcia misji w kraju Prusów ). W 997 r. biskup
został wyprawiony z misją do pogańskich Prusów, gdzie
poniósł śmierć męczeńską. Misja co prawda nie udała się
pod względem teologicznym , ale przez Chrobrego została
umiejętnie wykorzystana. Chrobry wykupił ciało męczennika,
szeroko rozeszła się sprawa o jego świętości, wybudował
katedrę w Gnieżnie, aktywnie poparł starania o kanonizację,
czyli o akt kościelny, mocą którego zmarły zostaje uznany za
świętego. W tym czasie miejsce , gdzie spoczywał św. Wojciech
zasłynęło rychło cudami. Nie należy zapominać, że
zbliżał się rok 1000 i w całej Europie powszechnie oczekiwano
końca świata. Dorosły już Otton III postanowił wybrać się
do Gniezna z uroczystą pielgrzymką. Został przyjęty bardzo
wystawnie, zaś na zjeżdzie podjęto szereg ważnych decyzji za
zgodą papieża i cesarza (były to decyzje w dziedzinie
politycznej i kościelnej ). W dziedzinie kościelnej Polska
otrzymała niezależną metropolię kościelną z arcybiskupstwem
w Gnieżnie i powołano trzy biskupstwa : w Krakowie, Wrocławiu,
Kołobrzegu. W dziedzinie politycznej korzyści nie są tak
oczywiste. Historycy interpretują to w ten sposób , że Chrobry
otrzymując diadem i włócznię św. Maurycego i był mianowany
patrycjuszem rzymskim i współpracownikiem cesarstwa rzymskiego.
Mogło to oznaczać , że Chrobry zwolniony został od płacenia
trybutu, mogło to również oznaczać, że zgodę cesarza na
koronację. Należy również pamiętać, że Otton III nosił
się z zamiarem powołania monarchii uniwersalnej, w skład
której wchodziłyby cztery wielkie krainy: Germania, Italia,
Frankonia, Sławonia. Przypuszcza się, że władcą Sławonii
miał zostać Chrobry , ale polityka Ottona nie znalazła
poparcia wśród niemieckich elit politycznych, które
zahamowały możliwość koronacji. a po śmierci Ottona III
zarzucono ten kierunek polityki. W 1002 r. korzystając z
zamieszek jakie wybuchły w Niemczech po śmierci Ottona III
Chrobry zajął Łużyce, Milsko, Miśnię, oraz wszedł w
konflikt z Henrykiem II Bawarskim nowym władcą Niemiec. Była
nawet próba zamordowania władcy polskiego na zjeżdzie obu
monarchów. W następnym roku Chrobry korzystając z
nieporozumień dynastycznych na dworze czeskim, i który
początkowo popierał różnych pretendentów do korony czeskiej,
potem sam będąc wezwany przez panów czeskich przejął
władzę , a władcę Czech Bolesława Rudego kazał oślepić.
Lata 1003- 1004 to okres największego zasięgu terytorialnego
władztwa Chrobrego. W skład tego władztwa obok ziem
wchodzących w skład patrymonium wchodziły jeszcze Czechy,
Morawy, Słowacja, Milsko, Łużyce, jednak

Chrobry długo nie utrzymał się
w Pradze. Cesarz zarządał hołdu , którego Chrobry odmówił,
tak więc w 1004 r. interwencja Henryka doprowadziła do
osadzenia na tronie czeskim brata Rudego- Jaromira , zaś sam
Chrobry musiał Pragę opuścić, gdyż w Czechach wybuchło
powstanie przeciw rządom polskim. Doszło też do bezpośredniej
wojny z Niemcami, w wyniku której Henryk dotarł aż pod
Poznań. Zawarto wtedy pokój, w którym Chrobry oddał Milsko i
Łużyce, zrezygnował z Czech, zachował Morawy i pełną
nizależność wobec Henryka. Dwa lata póżniej (1007 - 1013 )
doszło do nowej wojny polsko-niemieckiej. W wojnie tej Henryk
korzystał z posiłków pogańskich Wieletów. W 1013 r. został
zawarty kolejny pokój. Chrobry zatrzymał sporne terytoria ale
pod warunkiem płacenia trybutu. Układ ponadto przewidywał ,
że Henryk dostarczy Chrobremu posiłków przeciw Rusi
Kijowskiej, natomiast Chrobry dostarczy Henrykowi posiłków na
wyprawę do Włoch. Chrobry nie wywiązał się z powyższej
umowy, mimo iż sam otrzymał pomoc od Henryka. Stało się to
powodem nowej wojny (1015 - 1018 ). Wojna ta skończyła się
pokojem w Budziszynie. Mocą tego pokoju Chrobry zatrzymał
Milsko i Łużyce. W tym samym roku Chrobry ponownie wyprawił
się na Kijów , opanował też odłączone w międzyczasie Grody
Czerwieńskie. Ostatnim ważnym aktem jego panowania była
koronacja, już po śmierci Henryka II w 1025 r. W tym też roku
Chrobry zmarł.

Podczas wojen bilans ich był
niekorzystny dla Polski. Odpadło wtedy Pomorze zachodnie,
utracono prawdopodobnie Morawy i Słowację. Narastały również
napięcia społeczne , albowiem koszta wojen ponosili kmiecie,
którzy byli zmuszani do danin i posług, również i drużyna
nie odnosiła poważniejszych korzyści. Dlatego też powszechnie
przypuszcza się , że wyprawa na Ruś w 1018 r. miała przede
wszystkim charakter łupieżny niż polityczny (chodziło o
rekompensatę dla drużyny ).

- korona jest niepodzielna (
wpływało to na konsolidację państwa , co było sprzeczne z
zasadą patrymonium )

- koronowany władca jest
pomazańcem bożym ( oznacza to niezależność władcy )

- nie może być wasalem jest
suwerenem

Koronacja wyznaczając jednego
władcę powodowała wydziedziczenie pozostałych. Osłabiała
także pozycję możnych, ponieważ popierając jednych bądż
drugich pretendentów do korony zyskiwali większe znaczenie.
Koronacja była sprzeczna z interesami sąsiadów. Państwo
patrymonialne było znacznie słabsze niż państwo władcy
koronowanego.

Następcą Chrobrego został jego
syn Mieszko zwany II.

POLITYKA MIESZKA II (1025 -
1034 )

Następcą Chrobrego został
Mieszko II , który poślubił córkę Palatyna Renskiego-
Rychezę i koronował się w tym samym roku. Koronacja ta jednak
spowodowała pretensję pezostałych sukcesorów Bezpryma i
Ottona. W początkowym okresie Mieszko II poprzez koronację
usiłował kontynuować politykę ojca. Wmieszał się w walki w
wewnątrz cesarstwa, najechał Saksonię, ale nie zwrócił uwagi
na to, że zmieniła się sytuacja wokół Polski, tym bardziej,
że był to władca całkowicie pozbawiony autorytetu (sprawy
osobiste przedkładał nad sprawy państwowe ). Tymczasem na
dworze kijowskim jak i na dworze niemieckim znależli się
pretendenci do udziału we władzy : byli to Bezprym , który
znalazł poparcie w Kijowie, oraz Otton mający poparcie na
dworze niemieckim. W 1031 r. przeciw Mieszkowi utworzyła się
koalicja niemiecko - ruska. Mieszko mimo ustępstw terytorialnych
( oddaje Rusi Grody Czerwieńskie, zaś Niemcom Milsko i Łużyce
) zostaje przepędzony z kraju, a władzę podejmuje popierany
przez Ruś Bezprym. Rządy Bezpryma nie trwały długo, bo już w
następnym roku został on zamordowany (1032 r. ), a Mieszko
mógł powrócić do kraju , ale na innych zasadach. Mianowicie
na zjeżdzie w Merseburgu Mieszko zrzeka się korony, uznaje
zwierzchnictwo cesarza oraz godzi się na podział kraju między
siebie , Ottona , i stryjecznego brata Dytrycha. Tuż przed
śmiercią w latach 1033 - 1034 udało mu się szczęśliwym
zbiegiem okoliczności ponownie zjednoczyć kraj, ale kiedy
zmarł Polska w latach 1034 - 1039 nie miała władzy
zwierzchniej, ponieważ małżonka Mieszka II - Rycheza wraz z
synem Kazimierzem przebywała na dworze niemieckim. Państwo
rozpadło się na poszczególne terytoria. W Wielkopolsce miało
miejsce powstanie ludności przeciwko strukturom władzy
państwowej i organizacji kościelnej. Powstanie przeprowadzono
pod hasłem powrotu do pogaństwa. Na Mazowszu z kolei władzę
przejął dostojnik dworu niemieckiego Masław. W tym samym
czasie (1038 lub 1039 r. ) książę czeski Brzetysław II uderza
na Polskę, zajmuje Śląsk, z Gniezna do Pragi wywozi relikwię
św. Wojciecha, Gniezno zostaje złupione. Taki obrót rzeczy
był niepomyślny dworu cesarskiemu ani też księciu
kijowskiemu. Cesarz obawiał się zbytniego wzmocnienia Czech, i
dlatego udzielił poparcia synowi Mieszka II - Kazimierzowi.
Poparcie takie otrzymał również Kazimierz od księcia Kijowa -
Jarosława Mądrego. Kazimierz bez większych walk zajął
Wielkopolskę i Małopolskę, natomiast Jarosław udzielił mu
poparcia w pokonaniu Masława (1047r.).

POLITYKA KAZIMIERZA ODNOWICIELA
(1038 LUB 1039 - 1058)

Następcą Mieszka II został jego
syn - Kazimierz Odnowiciel.

W 1038 lub 1039 r. książę
czeski Brzetysław II uderza na Polskę, zajmuje Śląsk, z
Gniezna do Pragi wywozi relikwię św. Wojciecha, Gniezno zostaje
złupione. Taki obrót rzeczy był niepomyślny dworu cesarskiemu
ani też księciu kijowskiemu. Cesarz obawiał się zbytniego
wzmocnienia Czech, i dlatego udzielił poparcia synowi Mieszka II
- Kazimierzowi. Poparcie takie otrzymał również Kazimierz od
księcia Kijowa - Jarosława Mądrego. Kazimierz bez większych
walk zajął Wielkopolskę i Małopolskę, natomiast Jarosław
udzielił mu poparcia w pokonaniu Masława (1047 r. ). W 1050 r.
udało mu się odzyskać Śląsk, ale w 1054 r. cesarz przyznał
Śląsk Polsce pod warunkiem płacenia trybutu (prawa lenne wobec
władcy Czech.) Poparcie niemieckie miało jednak swoją cenę
-wyrzeczenie się korony przez Kazimierza i uznanie
zwierzchnictwa cesarza. ( Jeśli chodzi o Śląsk władca Niemiec
uważał go za lennika II stopnia - wasal wasala ). Kazimierz
wyciągnął jednak pewne wnioski z kryzysu jaki dotknął
struktury władzy państwowej. Zdał sobie sprawę, że
dotychczasowy sposób utrzymania drużyny będzie budził opór i
bezustannie będzie przyczyną buntu. Tak więc zezwolił, aby
jego wojowie otrzymywali ziemię , a w zamian za użytkowanie tej
ziemi mieli obowiązek stawać zbrojno i konno na wezwanie
księcia. (początek posiadania ziemi na prawie rycerskim ). Po
śmierci Kazimierza władzę przejął jego starszy syn -
Bolesław zwany Śmiałym.