67poecim

Poeci Młodej Polski

KAZIMIERZ PRZERWA - TETMAJER

Cechy twórczości:

lsubiektywizml
lnastrojowośćl
lsubtelność
opisów przyrodyl
lwprowadzenie
języka intymnych zwierzeńl
leskapizm (ucieczka
od rzeczywistości)l

Rodzaje liryk
dominujących w jego twórczości:

ldekadenckal
lmiłosnal
lTatrzańskal

“Koniec wieku XIX”

Podmiot liryczny jest
zbiorowy. Propozycja nadaniu sensu życia. Odpowiedzi są niechętne,
negatywne. Nic nie nadaje się do realizacji. Wszystko już
było, nic go nie interesuje. Człowiek końca wieku ma brak
woli działania i życia. Jest zgubiony w świecie, bezradny. Bez
celu życia, bierny i apetyczny. Zwieszenie głowy to znak
rezygnacji, poddania się losowi, bierności. Brak idei dalszego
działania. Kompromitacja wszystkich wartości. Rozważanie ich i
odrzucenie. W obliczu kryzysu kultury, człowiek staje się
bezbronny - tragizm. Pesymizm i wyobcowanie tego człowieka -
Schopenhaueryzm. Przyczyny tej postawy to:

lrozczarowanie do idei pozytywistycznej i
wszelkich form aktywności życiowejl
lbezcelowość
wszelkich dociekań badawczychl
lniewiara w
możliwości przeciwdziałania panoszącemu się złul
lniemożność
pełnego korzystania z radości życial
lpoczucie
niedorzeczności istnienia ludzkiego
bytul

“Nie wierzę w
nic...”

Postawa człowieka
końca XIX wieku. Jego uczucia i podejście do życia. Brak mu
wszelkich chęci, dążeń, celów. Ma tylko istnieć, do niczego
nie dążyć. Świadoma rezygnacja z uczuć. Nirvana to jedyna
droga życia. Podmiot nie wierzy w nic, niczego nie pragnie, ma
wstręt do wszystkiego i wszystkich czynów, niszczy ideały i
marzenia bo ich realizacja nic nie zmieni na świecie. Oczekuje
nirwany. Chce uciec od “bólu istnienia” w niebyt
śmierci, w nieistnienie.

“Wszystko umiera ze smutkiem i żałobą”

Wszystko to dusza i
uczucia, które wraz ze śmiercią odchodzą. Wypalają się.
Śmierć nie jest wybawieniem z cierpień ziemskich, gdyż
wszystko umiera - śmierć duszy. Człowiek zostaje zniszczony.
Po zmartwychwstaniu nie będzie taki sam.

“Hymn do Nirvany”

Wysławianie stanu
niebytu. Charakterystyka ludzkiego życia: podłość, złość,
nikczemność, cierpienie, zło,
niesprawiedliwość społeczna. Podmiot liryczny czuje do tego
wstręt. Świadomość konieczności bytu, który skazuje go na
wieczne cierpienie. Kształt modlitwy. Nirvana to jedyne
wyobcowanie z życia, cierpienia, ludzkich wad, które odbierają
ludziom sens bytu. Nie wierzy w moc religii, odrzuca ją.
Tęsknota za unicestwieniem.

“Na Anioł
Pański”

Osmętnica to bohaterka
utworu. Symbol ludzkiego losu i doznań. Los wędruje po
łąkach, moczarach, trzęsawiskach, rozłogach, zapomnianych
polach i drogach, lasach, górach, obłokach, cmentarzach. Są to
miejsca ponure, przygnębiające swoim nastrojem. Samotne i opuszczone.
Osmętnica sieje smutek. Kolory są zimne, tajemnicze, ciemne i
straszne. Pejzaż cichej zagłady. Towarzyszą mu jęki,
zawodzenia, smutek, rezygnacja, tęsknota, żal,
beznadziejność. Pejzaż ten stanowi tło ludzkiego życia,
które jest smutne. Motyw rzeki: życie, które zatapia się w
końcu w bezkresnym morzu. Bezcelowość życia i
przygnębienia. Osmętnica to artystka, która z wrażliwością
patrzy na świat.

“Evviva l’arte”

Obraz życia: upodlenie,
materializm, bieda, głód, nędza, beznadziejność życia. Podmiot
liryczny określa siebie i sobie podobnych artystów królami bez
ziemi (posiadają duszę bez wartości materialnych, władza
duchowa, uczucia, wyrastają ponad przeciętność). Artyści posiadają
zdolności kreacyjne, są powołani przez Boga, który im nadał
te zdolności. Dumni i wyniośli są świadomi swojej wartości.
Orły - porównanie do ptaka, który nie może wzlecieć. Dopiero
w locie nabierają piękna. Artysta podnosi głowę. Jest to
lekarstwo na kryzys. Sztuka, przywraca wartości. Daje im siłę
tworzenia i przetrwania w beznadziejnym życiu.

Kazimierz Przerwa-Tetmajer uważał, że droga ucieczki to
miłość o charakterze seksualnym. Erotyka. Ciało kobiety
pojmowane jako dzieło sztuki, dające przyjemność i ucieczkę.
Śmiała, szokująca prezentacja.

“Lubię kiedy
kobieta”

Ucieczka polega na
zapamiętaniu się w namiętności, uczuciu. Moment rozkoszy po
której, niestety, powraca rzeczywistość. Chwila dająca
ukojenie. Ucieczka poprzez kontakt z naturą, przyrodą - tworem
Boga.

“Ja, kiedy usta
ku twym ustom chylę”

Podmiot liryczny szuka
zapomnienia, ucieczki od rzeczywistości. Największym marzeniem
w chwili ekstazy miłosnej jest umrzeć, gdyż powrót do
rzeczywistości przywraca cierpienie i ból. Każde nowe
doświadczenie seksualne przynosi jedynie większe rozczarowanie.
Po przeżytych chwilach szczęścia świat staje się bardzo
brutalny. Tetmajer temat miłości opracował w swoich
poetykach w sposób śmielszy niż poeci epoki pozytywizmu
(Asnyk, Konopnicka). Daleka jest również ta namiętna miłość
od obrazu wyidealizowanego uczucia, jaki stworzyli romantycy.
Liryka miłosna Tetmajera była również wyrazem zniechęcenia
wobec panujących obyczajów i filisterskiej moralności.

“Melodia mgieł
nocnych”

Tatry to
odzwierciedlenie duszy artysty, tajemniczość i wielkość.
Tematem wiersza jest krajobraz tatrzański: mgła, woda, wiatr.
Mgła dynamiczna, puszysta, lekka,
delikatna. Uplastycznienie jej obrazu. Ruch dynamizuje wiersz:
wzloty, oplatywanie, przerzucanie, lot. Barwy: blask, błękit, biel -
różnorodne odcienie w świetle księżyca. Nastrój tkwi w
pejzażu: melancholia, niezmącony spokój, wyciszenie, oderwanie
od tępa życia codziennego. Bogactwo oddziałuje na zmysły
odbiorcy (impresjonizm). Zespolenie słowa, muzyki, plastyki,
które oddziałują nastrojem. Ukazane emocje
autora.

“W lesie”

Impresjonizm objawia
się tu różnorodnością barw, dynamizmem kolorów, ruchu w
opisywanych obrazach, szkicowości pejzażu oraz grze świateł.
Zaangażowanie zmysłów, stworzenie nastroju, zaduma,
refleksja, melancholia

“Widok ze
świnicy do doliny Wiercichej”

Jest to wiersz
impresjonistyczny ponieważ barwa, światła są różne,
dynamizm pejzażu pod wpływem światła, iskrzenie promieni
słonecznych, precyzyjne tonacje barw, migotliwość obrazów,
promienności, cienie, subtelność kolorystyki, szczegóły,
uczulenie na światło. Przyroda daje doznania emocjonalne i
estetyczne. Puenta wiersza to tęsknota zjednoczenia się z
doskonałością przyrody, zapamiętanie się w widoku, chęć
zapomnienia. Kontrast natura-cierpienie
człowieka. Przepaść to symbol zła codzienności, rzucający
cień na piękno przyrody, nie pozwalają całkowicie o świecie.
Nie ma całkowitej ucieczki tylko chwila
zapomnienia, zapamiętania.

“O Panu Jezusie i zbójnikach”

Pan Jezus szedł przez
las ze świętym Piotrem, gdy wtem koło Luptowic napadli ich
zbójcy, którzy kazali im iść z nimi. Jezus miał kłaść
ogień i robić jedzenie, a Piotr nosić torby i rąbać drewno
na opał. Mimo możliwości ucieczki, nie skorzystał z niej. Po
drodze herszt nakarmił głodnego starca ostatnim kawałkiem
chleba, oddali kożuchy zmarzniętemu dziecku i sami szli na
mróz w koszulach, uratowali dzieci z płonącego domu. Aresztowano ich.
W sądzie przyznali się do kradzieży, mordów i podpaleń, ale
jednocześnie powiedzieli, że Jezus i święty Piotr nie
należeli do bandy. Zbójców skazano na śmierć, a Jezusa i
świętego Piotra puszczono wolno. Wtedy Pan Jezus zaczął
pisać wyrok na sędziów, okazało się bowiem, że oni to
kijami wygnali głodnych, pobili do krwi dziecko, matkę wygnał
z domu. Gdy poświata widniała nad Jezusem to wtedy zbójcy go
poznali. Pan zmienił ich w trzy jabłonie, a potem zniknął.
Sędziów wygnano, a pod jabłoniami postawiono krzyż.

Kierunki artystyczne w
twórczości Tetmajera:

lsymbolizm - symbole
zła otaczające człowieka. np. osmętnica polnal
ldekadentyzml
limpresjonizm - opisy przyrodyl
lnaturalizm - w opowiadaniach “Na
skalnym podhalu” - związek człowieka z naturąl

JAN KASPROWICZ

Pierwszy etap tzw
młodzieńczy. Tematyka społeczna. Ujęty realizm i naturalizm.
Napisał cykl sonetów “Z chałupy”.
Nie są to typowe sonety. Brak w nich refleksji w ostatniej
zwrotce. Mają charakter nowelek. Inni twórcy sonetów to:
Petrarca (miłosne), Szarzyński (egzystencjalne), Mickiewicz
(filozoficzne), Morszczyn (miłosne), Asnyk (filozoficzne).
Tematem są wzniosłe uczucia. W sonetach Kasprowicza pojawiają
się losy mieszkańców wsi. Celem było podkreślenie ważności
życia codziennego, psychika ludzi nie odzwierciedla ich warunków
materialnych. Ujawnione są uczucia autora do ludzi i miejsc.

I Sonet

Chaty, piaszczyste
wzgórza, sad, stodoły, obory, stare płoty, chude bydło.
Zniszczenie, starość, szarość, smutek,
ubóstwo. Z tym smętnym krajobrazem kontrastuje ubiór i
witalność ludzi. Barwy i zdrowie mieszkańców. Jest on pełen
podziwu dla prostoty i kontaktu z naturą. Wieś, wspomnienia,
jako miejsce ważne i niepospolite. Poeta związany jest
emocjonalnie. Smutne wspomnienia ludzi tam żyjących. Są oni
skazani na ubóstwo. Wtłoczeni do szarego życia. Podmiot
liryczny zastanawia się nad przyszłością, manifestuje przywiązanie
do wsi, tamtego życia, codziennych problemów. Czuje się
członkiem wiejskiego społeczeństwa. Wyznanie postawy i
ideologii autora. Pozostałe sonety to wierszowe nowelki. Mają
charakter epicki. Ten sonet jako jedyny jest refleksyjno-opisowy.

XV Sonet

Życie kobiety, która
po stracie męża sprzedaje ziemię. Utrzymuje się z pracy rąk,
a kiedy jest stara to umiera.

XIX Sonet

Mężczyzna, który był
zdrowy, silny, wzór pracy na wsi. Nagle zachorował. Baby go
leczyły, ale to nie pomagało. Nie stać go na doktora.

XXXIX Sonet

Chłopiec, który się
uczył pomimo szyderstw kolegów, kształcił się w mieście.
Sam zarabiał, ale zmarł na suchoty.

“W chałupie”

Charakter opisowy, przedstawia nędzę,
ubóstwo wiejskie, zniszczenie domostwa, biedę w chałupie.
Pogoda (szaruga, deszcz), nastrój przygnębienia i smutku.
Wnętrze ubogiej chałupy to obraz realistyczny i plastyczny.
Brzydota, brud, starość, precyzja opisu. Mieszkańcami
chałupy jest starsza kobieta (zniszczona, zmęczona, zmartwiona)
i młodsza kobieta (marzy). Wprowadzają kolory do szarości
życia. Młodość, świeżość i spontaniczność.
Warunki życia jednak skażą ją jednak na nędzny żywot i ubóstwo.

Cechy naturalizmu:

lszczegóły, wierność drobiazgul
ltematem jest
brzydota, nędza, szokowanie odbiorcyl
lbiologizm - brak
własnej woli na dalszy los, przygnębiająca wizja,
walka o byt, przetrwaniel
lobiektywizm i
bezstronnośćl

W dalszej twórczości
Kasprowicza nastąpił zwrot ku tendencji młodopolskich. Bunt -
utwory modernistyczne.

“Krzak dzikej
róży w Ciemnych Smreczynach”

Kasprowicz zrezygnował
z opisu wsi i przeszedł do opisu górskiego. Prezentacja
impresjonistyczna. Nagromadzenie się efektów dźwiękowych,
kolorystycznych, dynamicznych. Gra świateł. Ukazano
krajobraz w świetle słońca. Zmiana barw i odcieni. Cztery
opisy jednego krajobrazu zmieniającego się pod wpływem czasu
dnia.

lDźwięk:
jęki, wzdychania, krzyk burzy, świst świstaka, echol
lZapach: ziołal
lWzrok: barwa, kształtl
lNastrój: zachwyt, zaduma nad
wspaniałością natury, spokój, majestatyczność.l

Elementy limby
próchniejącej i krzaku dzikiej róży

lLimba: zwalona przez burzę, była
mocnym drzewem, a teraz jest próchniejąca, martwal
lRóża:
chowa się pomiędzy skałami, przeczekała burzę, nadal
żyje i jest piękna, chroni się, jest delikatna, szuka
wsparcia by przeżyć.l
lRóżnicel

Limba

Róża

potężna
wątła, subtela


pruchniejąca
piękna


szpetna
wspaniała


wyniosła, dumna
słaba, szuka wsparcia


umierająca
żywa

Kontrasty, zastosowanie autonomii (różne elementy natury by
zasugerować ich symbolikę).

Limba to symbol przemijania, brzydoty,
martwoty. Wielcy i pewni podczas burzy zostaną powaleni.

Róża to symbol
witalności, życia, piękna. Delikatni i giętcy mogą łatwiej
przetrwać burzę.

Róża obawia się burzy
drży przed jej siłą, ale dąży do przetrwania. Widzi
potężne drzewo, które nie podołało. Wszystko przemija, ale
róża kurczowo trzyma się życia. Wiersz o niepokojach, obawach
współczesnego człowieka w obliczu przemijania, zniszczenia,
śmierci. Konieczność trwogi przed śmiercią. Obawy.

Elementy symboliczne:

lprecyzyjnośćl
lanimizajcjal
lwieloznaczność
symbolil
lsytuacja ogólnal

“Dies irae”

Opis dnia gniewu
Bożego. Osądowi podlegają wszyscy: ludzie żywi, umarli,
stworzenia świata - dzieła Boże. Gniew Boga
karzącego za grzechy - rozpusta, zło, zawiść, zbrodnia czyli
słabości ludzkie. Powodem tego jest Bóg i Szatan. Ewa to
narzędzie grzechu. Bóg dopuścił do zaistnienia zła.
Stworzył świat i przestał się nim interesować, oddał go
szatanowi. W “Hymnach”
Kasprowicza ukazana
jest przerażająca wizja dnia przyszłego sądu. Konrad podobny
jest do podmiotu lirycznego z hymnu. Oskarża Boga o przyczynę
ludzkiego cierpienia. Czuł siłę boską i prowadzenie do
szczęścia. Bunt przeciw Bogu, walka o dobro świata. Stara się
wydrzeć jego władzę nad życiem. Bluźni, obarcza Go winą za
cierpienie i grzechy świata. Bóg unicestwia swój własny
twór. Konrad też twierdził, że Bóg nie kocha ludzi.

Katastrofizm: Postawa głosząca przekonanie, że cały
świat dąży do katastrofy, kataklizmu.
Rozpanoszenie
grzechu - nie ma ratunku. Zagłada wszelkich wartości.

“Święty
Boże”

Forma modlitwy. Podmiot
liryczny to człowiek zmęczony życiem. Wołanie do Boga.
Człowiek jest bezbronny wobec zła i niesprawiedliwości
świata. Drwi z niego szatan i śmierć. Skazany jest na samotną
wędrówkę by umrzeć także samemu. Jest to katastroficzna
wizja. Całe życie zmierza do grobu. Bezsilność wobec klęski
świata. Oskarżenie Boga. Świat jest padołem łez.
Los człowieka podziela natura. Załamany człowiek
zwraca się do szatana. Spór z Bogiem - zarzut egoizmu i
obojętności. Bóg nie jest dobry i sprawiedliwy. Ostatnie
słowa to bluźnierstwo.

W hymnach jest
przeświadczenie o upadku wartości. Oskarżenie Boga. Pozwolenie
na rządy szatana i cierpienie ludzi. Pozostawienie samemu sobie.
W późniejszej twórczości poglądy się jego zmieniły.

“Hymn świętego
Franciszka z Asyżu”

Franciszek to ideał
miłości żywego stworzenia - przejawy boskości. Jest to hymn
ku chwale miłości. Bezinteresowne oddanie bliźnim. Stosunek
uległy do Boga. Przyjmowanie cierpienia jako pokuty. Z pokorą
skazuje się na cierpienie, zgadza się z boskimi regułami.
Cierpienie to nieodłączny element życia. Świat boży to
współ istnienie kontrastów. Tak chciał Bóg i trzeba się z
tym pogodzić. Istnieje zło, ale nie pochodzi ono od Boga. Jest
on konsekwencją ludzkich słabości i ułomności. Odszukanie
źródeł zła i walka z nim. Człowiek powinien szukać w życiu
dobra i szczęścia. Bóg objawia się w harmonijnym życiu
człowieka z naturą. Nawiązanie do franciszkanizmu. Harmonia z
przyrodą, postawa pokory i uwielbienia tego co
naturalne. Zło to rezultat sprzeciwu wobec Boga. Cierpienie to
konieczność do dostrzeżenia dobra. Istota świata to harmonia antymonii. Mądrość człowieka żyjącego z naturą.

W III etapie swej
twórczości Kasprowicz napisał cykl
utworów “Księga
Ubogich”. Ukazanie harmonii świata. Człowiek może
uzyskać wewnętrzny spokój poprzez kontakt z naturą i pogodzenie się
z kształtem świata. Umiłowanie przyrody tatrzańskiej.
Pogodzenie się z życiem. Zgoda z Bogiem
uspokojenie.

“Przeprosiny Boga”

Nawiązanie do
franciszkanizmu. Obcowanie i współistnienie Boga z ludźmi. Ich
przyjaźń, zaufanie i zawierzenie. Szukanie
Go, ale Bóg jest wszędzie, na co dzień, a nie tylko w
kościele. Doszukiwanie się winy w samym sobie. Nie obwinianie
Boga. Pogodzenie się z dobrem i złem tego świata.

Biblia pomperum to
pokazanie ludziom nieprzemijających wartości (dobro i natura).
Uspokojenie psychiki i zaznanie szczęścia.

Twórczość Kasprowicza
wyraża miłość do człowieka, jego życia, natury i
krajobrazu.

 

LEOPOLD STAFF

Nie miał on do końca
typowych cech modernistycznych. Np. Egotyzm, introspoktywność
(rozważania, analiza własnych przeżyć wewnętrznych).
Pierwszy jego tomik pt.: “Sny o potędze”.
Przeciwieństwo dekadentyzmu. Człowiek pragnie siły, mocy. O
tym śni.

lnietzscheanizm - “Kowal”
czy “Sny
o potędze”,
samodoskonalenie siebiel
ldekadentyzm - “Deszcz Jesienny” - słabość i upadek
człowieka, bezsilność i lęk przed życieml
lfranciszkanizm - “Przedśpiew” -
afirmacja świata, natury i całego stworzenial

“Kowal”

Postawa opozycyjna do dekadentyzmu. Forma
tekstu i sposób obrazowania jest modernistyczny, ale treść odmienna. Opis
podmiotu: osoba, czynna, aktywna. Chce ona kształtować swój
charakter. Ma poczucie własnej wartości. Ma zasoby energii, ale
nie ukierunkowanej. Teraz chce nadać im kierunek. Każdy ma
drogocenny kruszec w piersi, ale nie wszyscy potrafią nadać im
odpowiedni kierunek. Niektóre są słabe. Potencjał noszony
przez każdego jest zobowiązany do nadania kształtu swojemu sercu.
Działaniem i czynem. Serce to ideały działania, siła,
charakter, osobowość, uczucia (indywidualność człowieka),
dusza, psychika. Ma być zdecydowany, mężny, dumny, silny,
decydować o własnym życiu. Nieprzeciętna indywidualność.
Każdy musi pracować nad sobą, ale jeżeli jest to nie
doskonałe to lepiej zginąć niż być słabym i bezwolnym
(Nizche). Postuluje aktywność, ciągłe doskonalenie
osobowości. Kowal to symbol tęsknoty do mocy,
siły uosobienia poety.

“O miłości
wroga”

Opis walki pomiędzy
dwojgiem ludzi. Ten co atakuje sam na tym traci, a krzywdzony
jest dobry, modli się za duszę drugiego. Cieszy się życiem,
cierpienie przyjmuje z pokorą, umie wybaczyć i być
ponad krzywdzącym. Jeśli człowiek cierpi to łatwiej przyjmuje
radość i szczęście. Człowiek, który umie cierpieć, zna je
i przyjmuje je z godnością. Wierzy w szczęście. Jest mądry.
Wie, że życie składa się z dobra i zła.

“Deszcz Jesienny”

Obrazy:

lwizja powiewnych
mar, mgieł unoszących się nad światem, nastrój
smutku, przygnębienia, ponury, żałobny,
melancholijnyl
ltragedia
człowieka, samotność, śmierć, odejście bliskiej
osoby, nieszczęśliwa miłość, rozczarowanie,
płacz, spotęgowanie nastroju
poprzedniego obrazul
lszatan
błąkający się po świecie, ogród-pustelnia, kwiaty
pod popiołem, kamienie na trawie, szatan smutny
śmiertelnie, przerażony okropnością swego dzieła,
ogród to symbol świata na którym panuje szatan, nawet
on jest przestraszony spustoszeniem dokonanym przez złol

Nastrój smutku
stworzony jest przez epitety i przenośnie. Efekty
kolorystyczne: szarość, mgła, czerń. Monotonna rytmika
wiersza. Refren to padający deszcz - onomatopeja (dźwięk szumu kropel) -
monotonne uderzanie o szybę. Synteza
sztuk: onomatopeja,
kolory, słowo, rytm, nagromadzenie tych cech kształtuje
nastrój (angażowanie myśli by wytworzyć nastrój).

“Przedśpiew”

Mowa o artyście (czciciel gwiazd i mądrości,
wyznawca snów i piękna, entuzjazm dla sztuki i natury). Sztuka
rodzi się z miłości. Twórca doświadcza wszystkich trosk ludzkich, ale
sztuka wyraża tylko piękno świata. Sztuka boska, odmienna od
życia. Treść to sens, mądrość, piękno. Nie będzie
opisywać życia, ale afirmować go, wskazywać do doskonałości
(“Confiteor”). Staff czuje się wybrańcem
boskiej sztuki. Mówi o swym życiu, jest doświadczony. Dominuje
smutek, przygnębienie, tragedia. Pomimo tego podmiot liryczny
mówi: “Nic co ludzkie nie jest mi obce”.
Odwołuje się do renesansu. Afirmacja życia, odróżnienie od
dekadentyzmu. Dopełnienie elementów klasycznych (jasna klarowna konstrukcja, dystans w
mówieniu o emocjach i uczuciach) i modernistycznych.

 

TADEUSZ
BOY-ŻELEŃSKI

Tadeusz Żeleński żył
w gronie cyganerii. Kompan Przybyszewskiego. Był nimi zauroczony. W
miarę czasu ten styl bycia tracił na spontaniczności.
Wypaczenie idei modernizmu. Tadeusz chcąc zachować pamięć o
pierwszych latach “Znaszli ten
kraj” pod pseudonimem Boy. W 1905 roku był znanym autorem i
satyrykiem. Był jednym z powołujących kabaret “Zielony Balonik”. Wyszydzał prowincjonalne,
filisterskie społeczeństwo. Był on głównym dostawcą treści
(“Słówka”). Smagał drobnomieszczaństwo,
obłudę, fałsz i snobizm.

“Nowa pieśń o Rydzu”

Cyganeria spotykała
się w kawiarniach. Prowadzili gwarne życie, hałaśliwe.
Szokujący wygląd zewnętrzny. Lubili zabawę i swawolę. Byli
biedni, płacili sztuką, którą byli zauroczeni. Żyli chwilą.
beztroscy. Jan Michalik był właścicielem kawiarni.

“O bardzo niegrzecznej
literaturze polskiej i jej strapionej ciotce”

Modernista to człowiek
, który robi wszystko odmiennie. Ciotka strapiona to konserwatyska,
którą szokuje zachowanie młodzieńca. Ceni tradycje, dobre
wychowanie, stara się przekazać dzieciom swoje poglądy. A
Józio demoralizuje dzieci, prowokuje ciotkę, denerwuje ją,
irytuje, daje mu zadowolenie. Ciotka to pozytywistka. Doktor
Tarnowski to przeciwnik modernizmu. Konserwatysta. Józio to
modernista, gardzi tradycją i ideologią pozytywistyczną.
Jest nieposkromiony. Ciotka oskarża i obarcza winą
Przybyszewskiego jako twórcę tej epoki.

“Pieśń
inauguracyjna na otwarcie Zielonego Balonika”

Założenia
działalności kabaretu:

lnauka narodu, dydaktryczno-wychowawczal
lstworzenie ludzi
potrafiących krytycznie na siebie patrzeć. l

Forma krótka, zwięzła
budowa. Język zrozumiały, dosadny. Wiersz klasyczny - rymy.
Przeciwieństwo do podniosłości pozytywizmu. Szyderstwo,
obraźliwość, satyra. Biblioteka Boga - Tłumaczone
utwory francuskie.

 

TADEUSZ
MICIŃSKI

Był to młodszy
modernista. Dramaturg i poeta. W Berlinie spotkał się z
awangardową młodzieżą niemiecką. Interesował go dramat,
poezja, malarstwo, metafizyka, inkwizycja. Mieszkał w Zakopanem co
wpłynęło na jego początkową twórczość. Korespondent czasopisma “Świat”. Poezja jego
jest inna bo wykroczył poza impresjonizm. Prekursor
surrealizmu i symbolizmu. Rozwinięto je w XX wieku. Tworzył dramaty, prozy.
Nawiązywał do romantyzmu. Prekursor
prozy fantastycznej. Miał inne poglądy, uważał, że nie
należy rezygnować z walki. Świat jeszcze można zmienić, ale
trzeba działać, walczyć. Różnorodna poezja. Nowatorstwo
wykracza ponad konwencje modernistyczne. Korzystał z
elementów modernizmu. Cechy liryki
modernistycznej:

lsynteza sztukl
limpresjonizml
lnastrojowośćl
lliczne więzy między obrazamil

Ekspresje stanów
wewnętrznych. Miciński operuje wizjami plastycznymi, nie mówi
wprost. Operuje nastrojem poprzez:

lmotywy senne - koncepcje Freudal
lmistyka,
metafizyka, fascynacja literaturą romantyczną.l

Erotyka, sadyzm, fantastyka, motyw walki dobra ze złem.
Nawiązuje do Nietchego i Shopenchauera

“Jesienne lasy...”, “Na hali Miętusiej”

Wiersz z liryków
tatrzańskich, impresjonistyczne. Ukazany poranek na hali
Miętusiej. Nastrojowość, zaduma, zachwyt nad
przyrodą. Przykład modernizmu.

“Lucifer”

Bohaterem wiersza i podmiotem lirycznym jest
szatan. Cechuje go:

lposiada władzę
nad przyrodą i jej żywiołamil
lma wielką
potęgę, ale jest bezsilnyl

Osoba cierpiąca nie
może wszystkiego ziścić. Nudzi się on na świecie. Uosobienie
śmierci i ohydy.

Występują tu symboliki biblijne:

lupadły aniołl
lsyn jutrzenkil
luosobienie złal

Pragnie on zniszczyć
świat i raj. Podniosła forma utworu. Świadczą o tym, długie
rozbudowane zdania, epitety i porównania.
Zauważamy ekspresjonizm i syntezę sztuk. Chce ukazać
przez to słabość i nikłość władzy, smutek oraz tragizm
Lucyfera. Zestawienie różnych obrazów. Surrealizm oraz symbol. Lucyfer to symbol zła, a Bóg dobra. Odnajdujemy tu elementy shopenhaueryzmu, dekadentyzm
i nitcheanizm.
Lucyferowi słońce nie okazuje czci. Uosobienie zła to poczucie
człowieka w danym momencie dziejowym. O wpływ nad człowiekiem
ciągle walczy Bóg i szatan. Człowiek to
pionek.

“Ananke” i “Kain”

Bohaterem jest człowiek
buntujący się przeciwko przyrodzie czyli uosobieniu Boga.
Nawiązanie do Biblii, człowiek skazany jest na przeciwstawienia
się przyrodzie. Za zuchwalstwo, błąd człowiek jest
niewzruszony i hardy. Silny przez uczucia i własną wolę.
Człowiek podlega przemijalności życia lecz wolę posiada
większą niż przyroda. Przykład opozycji do dekadentyzmu.
Ekspresja. Środki impresjonistyczne, które oddziałują
na myśli. Np. dźwiękonaśladowcze wyrazy. Własna indywidualna
wolność. Analogia do wiersza “Kowal”.

“Emir Rzywulski”

Nawiązanie do
romantyzmu. Podmiot mówi o potrzebie odrodzenia porzez zmiany
(mesjanizm). Cechy to męczeństwo, pokuta, rozwój
intelektualny. Należy się rozwijać by odzyskać
niepodległość. Poeta wodzem narodu. Neoromantyzm.

 

BOLESŁAW
LEŚMIAN

“Fala”

Fala to symbol duszy. W
literaturze symbol to dwustopniowa konstrukcja językowa, słowo
lub zespół słów oznaczające zjawisko, osobę, przedmiot,
pojęcie abstrakcyjne. Opis tej fali odzwierciedla zjawisko
przyrodnicze. Poeta traktuje falę jako osobę żywą
(animizacja), wyposażoną we właściwości psychiczne.
Narodziny - śmierć. Podlega takiemu samemu cyklowi jak osoba żywa. Obrazy:

lkonkretne przyrodnicze zjawiskol
lmetaforyczność
animizacja, fala to istota żywal

Utożsamienie istoty
żywej ze zjawiskiem przyrodniczym. Fala jest jedna z wielu, bez
cech szczególnych. Ogólność i konkretność. Są to cechy symbolicznej techniki. Wierny i konkretny opis. Interpretacja jest
ogólna i gramatyczna konstrukcja zdań. Zdania oznajmujące.
Wiedza zawarta w zdaniu jest oczywista. Zdania dotyczące duszy
są pytające bo wszystko co jej dotyczy jest niejednoznaczne.
Można to interpretować na różne sposoby. Fala może
symbolizować życie człowieka, rozwój twórczości, epoki
literackiej, emocje (gniew), pragnienia, marzenia dochodzące do
jego zrealizowania. Symbol w literaturze nie daje się wyjaśnić
jednoznacznie. Symbol to możliwości interpretacyjne określane przez
charakter tekstu, kontekst pojawiania się w tekście. Elementy tej
techniki to wieloznactwo, konkretność, ogólność, animizacja (nie zawsze).

Rem I am sorry! happy time

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

teen-mushing.xlx.pl