Lemur zaprasza
Rozdzial 1. MOZG, UMYSL I SWIADOMOSC. Zgodnie z definicja, psychologia powinna zajmowac sie studiowaniem psychiki - umyslu, swiadomosci lub "duszy". Ale przez kilka dziesiecioleci zmagala sie z koniecznoscia rozwiniecia prawdziwie naukowych metod - by mierzyc, zatwierdzac, obiektywizowac. W konsekwencji odeszla od od nieuchwytnych przejawow ludzkieo doswiadczenia, takich jak emocje, uczucia, intuicje i wartosci estetyczne, a zamiast tego skupila sie na bardziej konkretnych aspektach zachowania. Najwczesniej atak na obiektywnosc przypuscil John B.Watson, pierwszy uznany psycholog behawiorysta. Zaprzeczyl on istnieniu swiadomosci, argumentujac, ze wszelka nauka jest reakcja na otoczenie, ze pomimo genetycznego zroznicowania ludzkie dzialania moga byc latwo warunkowane i modyfikowane. Watson zdefiniowal psychologie w nastepujacy sposob: Psychologia, tak jak widzi ja behawiorysta, jest calkowicie obiektywna galezia nauk przyrodniczych. Jej teoretycznym celem jest przewidywanie i kontrolowanie zachowania. Introspekcja nie zalicza sie do jej zasadniczych metod... Behawiorysta, w swym dazeniu do uzyskania jednolitego schematu zwierzecej reakcji, nie dostrzega zadnej linii granicznej pomiedzy czlowiekiem i zwierzeciem.1. Praca Iwana Pawlowa o kontrolowaniu zachowania i wplywowe koncepcje B.F.Skinnera o warunkowaniu i wzmacnianiu jako elementach teorii uczenia sie, skonsolidowaly tradycje behawioryzmu. Skinner odrzucil koncepcje "osobowosci", argumentujac, ze jest ona jedynie zbiorem wzorcow zachowania, podobnie jak emocje i intelekt. Dla Skinnera w analizie zachowania rowniez pojecie "jazni" nie mialo zasadniczego znaczenia, a idea samopoznania byla konwencjonalna fikcja. "W tym naukowym stanowisku - pisal w 1974 r. - nie ma miejsca dla jazni jako pawdziwego autora lub inicjatora dzialan"2. Jednakze rozwoj fenomenologii, badan transpersonalnych i psychoterapii eksperymentalnej zaczal odslaniac coraz wiecej brakow w podejsciu Skinnera. Ruch Ludzkiego Potencjalu - ktory po czesci mizna uwazac za reakcje na ograniczenia behawiorystyczne - sklada sie zasadniczo z ludzi dazacych do odkrycia wewnetrznych, poruszajacych sil, ktore odzwierciedlaja i wplywaja na zachowanie, takich jak: nawykowe wzorce, leki, intuicje, zahamowania, oraz sposobu, w jaki przebiegaja te wzajemne oddzialywania. Osobisty rozwoj w przewazajacej mierze polega na zrozumieniu wewnetrznych stanow istnienia oraz zmodyfikowaniu zewnetrznych form zachowania. Musimy zatem zapytac, co czyni nas prawdziwie ludzkimi i odroznia od innych zwierzecych gatunkow? Czym jest to, co pozwla nam zrozumiec, co jest znamieniem czlowieka jako myslacej istoty? Dogodny punkt wyjscia dla poszukiwan istoty naszego "czlowieczenstwa" stanowi ludzki mozg. W mozgu. Dwie polkule mozgu. Percepcja, "rzeczywistosc" i holograficzny model swiadomosci. 1 J.B.Watson, Psychology as the behaviourist views it, "Psychological Review", 20:158-1977,1913. 2 B.F.Skinner, About Behaviorism, Knopf, 1974, s.225. This page hosted by Get your own Free Home Page |