Lemur zaprasza
Historia na świecie po narodzinach Chrystusa - nasza era: Data: 6 r. n.e. Narodziny Jezusa Chrystusa w Nazarecie Strabon Geografia. 9 Germanowie pod dowództwem Arminiusza zadają klęskę legionom rzymskim, Rzymianie wycofują się za Ren. Witruwiusz "O architekturze, traktat w dziesięciu księgach". 14 Śmierć Oktawiana Augusta. Rządy cesarzy z dynastii julijsko- klaudyjskiej. intrygi cesarzowej Liwii. Tyberiusz cesarzem. Owidiusz "Metamorfozy". ok. 30 Ukrzyżowanie Jezusa Chrystusa prowadzi do narodzin chrześcijaństwa. 37 Kaligula cesarzem (zamordowany w 41 r.). 41 Klaudiusz cesarzem (41-45). 43 Zajęcie Brytanii przez Klaudiusza. 54 Neron cesarzem (41-54). 61 Powstanie Boudikki w Brytanii stłumione przez Swetoniusza. 64 Wielki pożar Rzymu; męczeństwo chrześcijan oskarżonych o jego spowodowanie m.in. św. Piotra i św. Pawła. 69 Wespazjan cesarzem (69-79), założyciel dynastii Flawiuszów. Odbudowa gospodarki cesarstwa. 79 Wybuch Wezuwiusza zasypanie Pompeji i Herkulanum. 98 Trajan cesarzem (98-117); znaczne powiększenie cesarstwa; zwycięstwo nad Dakami, Ormianami, Partami. Szczyt potęgi Rzymu. 100 Pax Romana w Europie, Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie. 117 Hadrian cesarzem (117-138). 122 Budowa w Brytanii muru Hadriana dla ochrony przed Piktami. 132 Żydowskie powstanie Bar Kochby przeciwko Rzymianom. 138 Antonius Pius cesarzem (1138-161)- dynastia Antoninów; umocnienie władzy centralnej. 140 Budowa muru Antoniusza Piusa w Brytanii (zniszczony ok. 163 r. n.e.). 161 "Filozof na tronie"- stoik Marek Aureliusz cesarzem (161-180). Długotrwałe wojny na wsch. i płd. rubieżach cesarstwa. 180 Komudus cesarzem (180-192); brutalne rządy doprowadziły do zamrodowania cesarza. 192 Septymiusz Sewer cesarzem (193-211); wznowił prześladowania chrześcijan, długo prowadził kampanię przeciwko Piktom w Brytanii, zginął w York. 211 Karakalla cesarzem (211-217); po okresie okrutnych rządów zamordowany w czasie kampanii w Partii. 212 Edykt wyżej wymienionego cesarza, nadający obywatelstwo wszystkim wolnym mieszkańcom cesarstwa. 218 Heliogabal cesarzem, despota, który próbował wprowadzić w Rzymie kult boga Słońca Baala, zamordowany w Rzymie. Średniowiecze w Europie: XX i XXI wiek na świecie: 1901 w wieku 81 lat zmarła królowa brytyjska Wiktoria anarchista polskiego pochodzenia Leon Czołgosz zamordował prezydenta Stanów Zjednoczonych W. McKinleya. Anglik E.Henry opracował system identyfikacji osób na podstawie lini papilarnych. w Paryżu, w galerii Vollarda pierwsza wystawa hiszpańskiego malarza Pabla Picassa Guglielmo Marconi przeprowadził pierwszą udaną próbę łączności radiotelegraficznej między Ameryką a Europą 1902
w Belgii odbył się pierwszy wyścig samochodowy w Detroit zmontowano i sprzedano pierwszego Caddillaca w Paryżu odbył się pierwszy zjazd zawodowych fotografów 1903 Socjaldemokratyczna Partia Rosji podzieliła się na bolszewików i mienszewików. Maria Skłodowska-Curie otrzymała Nagrodę Nobla. odbył się pierwszy wyścig kolarski Tour de France. w Petersburgu opublikowano "Protokoły Mędrców Syjonu". zmarł papież Leon XIII 1904 wybuchła wojna rosyjsko-japońska. na wystawie przemysłowej w Filadelfii po raz pierwszy sprzedano lody w rożku. 1905 22 I - krwawa niedziela w Petersburgu. Wojsko na rozkaz cara otworzyło ogień do demonstrantów. strajki i powstania antyrządowe w Rosji przerodziły się w rewolucję. bitwa morska pod Cuszimą, Japończycy zniszczyli flotę rosyjską. Albert Einstein opublikował słynne równanie E=mc2. ukazał się carski manifest o powołaniu Dumy 1906 wielkie trzęsienie ziemi oraz spowodowany nim pożar zniszczyły dużą część San Francisco. w Stanach Zjednoczonych pojawił się termin hot dog. umiera Henrik Ibsen autor m. in. 'Dzikiej Kaczki' pierwszy wyścig samochodowy w Le Mans w Kilonii Niemcy przekazały do służby swój pierwszy okręt podwodny U-1 1907 Pablo Picasso namalował obraz "Panny z Awinionu". odbył się pierwszy salon samochodowy w Brukseli w Norwegii kobiety uzyskały prawo głosu utworzono pierwszą jednostkę lotniczą w USA narodziny skautingu 1908 Austro-Węgry zaanektowały Bośnię i Hercegowinę. Maria Skłodowska-Curie otrzymała kolejną Nagrodę Nobla. doszło do wybuchu niezidentyfikowanego obiektu nad Syberią, określanego jako meteor tunguski Ford wypuszcza pierwszy seryjny samochód, model 'T' 1909 Joanna d'Arc została beatyfikowana. 6 IV - Robert Peary zdobył biegun północny. brytyjski okręt 'Slavonia' po rozbiciu w pobliżu Azorów, jako pierwszy w historii nadał sygnał ratunkowy SOS USA założyły bazę morską na Hawajach - Pearl Harbor 1910 rozegrano po raz pierwszy 'Turniej Pięciu Narodów' w Rugby, Walia pokonała Francję 49:14 Paryż; pierwszy napad przy użyciu samochodu umiera Mark Twain autor m.in. 'Przygód Tomka Sawyera'. groźna powódź we Francji, Paryż pod wodą 1911 15 XII - Roald Amundsen zdobył biegun południowy. Kazimierz Funk odkrył witaminy. najsłynniejsze płótno świata - 'Gioconda' skradzione z Luwru druga Nagroda Nobla dla Marii Skłodowskiej-Curie 1912 18 I - Robert Scott dotarł do bieguna południowego. 14 IV - zatonął transatlantyk "Titanic". rozpoczęła się I wojna bałkańska. Czarnogóra, Serbia, Bułgaria i Grecja wystąpiły przeciwko Turcji. w Afryce Południowej wprowadzono początki systemu segregacji rasowej. kobiety zostały dopuszczone do udziału w igrzyskach olimpijskich. 1913 wybuchła II wojna bałkańska. Serbia, Rumunia, Grecja i Turcja wystąpiły przeciwko Bułgarii. w Chinach powstała partia Kuomintang. w Nowym Jorku oddano do użytku największy dworzec świata - Grand Central Terminal rodzi się koncepcja budowy tunelu pod Kanałem La Manche we Florencji odnaleziono skradzione w 1911r. płótno Leonarda da Vinci - 'Giocondę' 1914 28 VI - Gawriło Princip zastrzelił w Sarajewie austriackiego następcę tronu arcyksięcia Ferdynanda i jego małżonkę. 28 VII - Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii. 26 VIII - rozpoczęła się rosyjsko-niemiecka bitwa pod Tannenbergiem na Mazurach. 3 IX - papieżem został Benedykt XV. 6 IX - rozpoczęła się bitwa nad Marną. 5 X - miała miejsce pierwsza w historii walka powietrzna, której skutkiem było strącenie samolotu. w Stanach Zjednoczonych wprowadzono pierwszą uliczną sygnalizację świetlną. 1915 18 II - odwołano igrzyska olimpijskie, które miały się odbyć w Berlinie w 1916 r. 3 V - rozpoczęła się bitwa pod Gorlicami. Niemcy i Austriacy przełamali front rosyjski. 22 V - Austriacy odbili Lwów z rąk rosyjskich. 17 VI - francuskie ministerstwo obrony podjęło decyzję o wyposażeniu wszystkich żołnierzy w hełmy. 23 VI - papież Benedykt wydał deklarację o neutralności Watykanu w trwającej wojnie. 1 VII - rozpoczęła się niemiecka ofensywa na Litwie. Kurlandię i Królestwo Polskie. 5 VIII - oddziały niemieckie weszły do Warszawy. 12 XII - w Niemczech zbudowano pierwszy w całości metalowy samolot. 1916 21 II - rozpoczęła się niemiecko-francuska bitwa o twierdzę Verdun. Walki trwały do czerwca. 5 V - w Vevey w Szwajcarii obchodzono uroczystości 70-lecia urodzin Henryka Sienkiewicza. 31 V - rozpoczęła się największa bitwa morska I wojny, tzw. bitwa jutlandzka, między flotami brytyjską i niemiecką. 27 VIII - Rumunia przystąpiła do wojny po stronie Ententy. 5 XI - cesarze Niemiec i Austrii wydali tzw. Akt 5 listopada, w którym zapowiedzieli utworzenie państwa polskiego pod egidą państw centralnych. 21 XI - zmarł cesarz Austro-Węgier Franciszek Józef I. Jego następcą został Karol I. 13 VIII - miasto Verdun odznaczono Krzyżem Legii Honorowej. 15 IX - rozpoczęcie bitwy nad Sommą 15 XI - w Szwajcarii zmarł Henryk Sienkiewicz. 30 XII - w Piotrogrodzie zamordowano Grigorija Rasputina. 1917 20 II - aby zaoszczędzić miedź, w Niemczech wprowadzono do obiegu aluminiowe monety. 29 III - rosyjski Rząd Tymczasowy wydał deklarację w sprawie niepodległości Polski. 4 VI - prezydent Francji wydał dekret o rozpoczęciu formowania we Francji oddziałów polskich. 22 VI - Niemcy uwięzili w Magdeburgu Józefa Piłsudskiego i Kazimierza Sosnkowskiego. 15 VIII - przeprowadzono udaną próbę nawiązania łączności radiotelefonicznej między samolotem a stacją naziemną. XI - Zygmunt Freud ogłosił "Wstęp do psychoanalizy". 15 X - rozstrzelano Matę Hari, holenderską tancerkę oskarżoną o szpiegostwo na rzecz Niemiec. 7 XI - w Rosji wybuchła rewolucja październikowa. 15 XI - Rada Komisarzy Ludowych przyjęła "Deklarację praw narodów Rosji". 20 XII - w Rosji powstała Wszechrosyjska Nadzwyczajna Komisja do Walki z Sabotażem i Kontrrewolucją (CzeKa), kierowana przez Feliksa Dzierżyńskiego. w Stanach Zjednoczonych wyświetlono pierwszy kolorowy film. 1918 1 I - Charlie Chaplin otworzył w Hollywood studio filmowe. 8 I - prezydent USA Woodrow Wilson ogłosił orędzie, w którym zawarł obietnicę utworzenia państwa polskiego. 28 I - Rada Komisarzy Ludowych wydała dekret o utworzeniu Armii Czerwonej. 16 II - Niemcy nałożyli na Warszawę kontrybucję w wysokości 250 tys. marek. 24 III - Niemcy rozpoczęli ostrzał Paryża przy pomocy dział kalibru 210 mm, tzw. Grubych Bert. 17 VII - bolszewicy zamordowali cara Mikołaja II i jego rodzinę. 29 VIII - Rada Komisarzy Ludowych w Rosji wydała dekret o anulowaniu traktatów rozbiorowych Polski. 30 VIII - w Rosji dokonano nieudanego zamachu na Włodzimierza Lenina. 28 X - w Krakowie powstała Polska Komisja Likwidacyjna. 1 XI - rozpoczęły się polsko-ukraińskie walki o Lwów. 9 XI - cesarz Niemiec Wilhelm II abdykował i wyjechał do Holandii. 11 XI - w Compiegne podpisano zawieszenie broni na froncie zachodnim. 1919 16 II - doszło do pierwszych starć Wojska Polskiego z Armią Czerwoną. 19 III - Gdańsk został ogłoszony Wolnym Miastem. IV - Genewę wyznaczono na siedzibę Ligi Narodów. 16 IV - rozpoczęła się operacja przetransportowania do Polski armii gen. Hallera z Francji. 28 VI - przedstawiciele Polski podpisali traktat wersalski. X - w USA weszła w życie ustawa o prohibicji. 1920 1 VI - w Niemczech powstała Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Pracy (NSDAP). 5 VI - Armia Konna Siemiona Budionnego przerwała front polsko-rosyjski. 9 X - do Wilna weszły "zbuntowane" oddziały 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej gen. L.Żeligowskiego. 10 XII - opatentowano głośniki stereofoniczne. 1921 5 II - odbyła się premiera filmu "Brzdąc" Charlie Chaplina. 28 II - w Kronsztadzie wybuchł antybolszewicki bunt marynarzy. 18 III - w Rydze podpisano traktat pokojowy między Polską, Rosją Radziecką i Ukrainą Radziecką. 21 III - w Rosji zainicjowano Nową Ekonomiczną Politykę (NEP). 16 IV - rozpoczęły się regularne loty na trasie Paryż - Warszawa. 20 X - Rada Ligi Narodów podjęła decyzję o podziale Górnego Śląska. w USA odbyła się pierwsza radiowa transmisja sportowa. 1922 7 II - Maria Skłodowska-Curie została wybrana na członka francuskiej Akademii Medycyny. 3 IV - Józef Stalin został sekretarzem generalnym partii komunistycznej. 1 IX - w Turcji zniesiono monarchię, imperium osmańskie przestało istnieć. 10 XII - Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki otrzymali Albert Einstein i Niels Bohr. 1923 11 I - francuskie i belgijskie wojska zajęły Zagłębie Ruhry. 15 III - Rada Ambasadorów Ententy uznała wschodnią granicę Polski. 8 XI - Adolf Hitler usiłował dokonać zamachu stanu w Niemczech. 28 XII - zmarł Gustave Eiffel, twórca słynnej paryskiej wieży. 1924 21 I - zmarł Włodzimierz I. Lenin. 14 III - Liga Narodów przyznała Polsce część półwyspu Westerplatte w Gdańsku. Powstała tam Wojskowa Składnica Tranzytowa. IV - powstała wytwórnia filmowa Metro-Goldwin-Mayer. 1 IV - Adolf Hitler został skazany na 5 lat więzienia za próbę zamachu stanu. 1 VII - w USA nad rzeką Hudson oddano do użytku najdłuższy most wiszący. 15 X - dokonano przelotu sterowcem przez Atlantyk. 20 XII - z więzienia został zwolniony Adolf Hitler. 1925 10 II - Polska zawarła konkordat ze Stolicą Apostolską. 26 IV - Paul von Hindenburg został wybrany prezydentem Niemiec. 18 VII - W Niemczech ukazała się książka Adolfa Hitlera "Mein Kampf". 9 XI - w Niemczech utworzono SS - oddziały szturmowe NSDAP. 10 XII - Literacką Nagrodę Nobla przyznano Bernardowi Shaw, który odmówił jej przyjęcia. 21 XII - odbyła się premiera filmu "Pancernik Potiomkin" Siergieja Eisensteina. 1926 27 I - w Wielkiej Brytanii po raz pierwszy zaprezentowano telewizję. V - odbył się pierwszy przelot sterowca nad biegunem północnym. 23 VIII - zmarł Rudolf Valentino, aktor amerykański. XI - we Włoszech rozwiązano wszystkie partie z wyjątkiem faszystowskiej. 26 XI - zmarł J.Browning, wynalazca pistoletu automatycznego. 25 XII - na tron Japonii wstąpił cesarz Hirohito. 1927 I - odbył się I Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. F. Chopina. Zwyciężył Lew Oborin. 18 IV - w ZSRR rozpoczął się IV zjazd rad, na którym uchwalono zasady pierwszego planu pięcioletniego. 6 X - zaprezentowano pierwszy film dźwiękowy pt. "Śpiewak jazzbandu". 27 XII - podpisano porozumienie o wymianie więźniów politycznych między Związkiem Radzieckim a Polską. 1928 III - w ZSRR doszło do buntów chłopskich związanych z brakami żywności. 31 VIII - odbyła się premiera "Opery za trzy grosze" Bertolta Brechta i Kurta Weila. 13 XII - odbyła się premiera poematu symfonicznego George'a Gershwina "Amerykanin w Paryżu". 1929 29 I - Lew Trocki został wydalony z ZSRR. 11 II - Włochy zawarły ze Stolicą Apostolską tzw. układy laterańskie. IV - w Paryżu odsłonięto pomnik Adama Mickiewicza. 16 V - po raz pierwszy przeprowadzono ceremonię wręczenia Oscarów. 24 X - czarny czwartek na giełdzie w Nowym Jorku. Początek światowego kryzysu gospodarczego. 10 XII - Tomasz Mann otrzymał Literacką Nagrodę Nobla. 1930 5 I - Komitet Centralny KPZR przyjął uchwałę o zakładaniu kołchozów. II - uruchomiono stałą łączność telefoniczną między Polską a Nowym Jorkiem. 1 IV - odbyła się premiera filmu "Błękitny Anioł" z Marleną Dietrich w roli głównej. 5 V - władze brytyjskie aresztowały Mahatmę Gandhiego. 1931 1 II - urodził się Borys Jelcyn. 1 V - otwarto Empire State Building, wówczas najwyższy budynek na świecie. 24 X - Al Capone został skazany za przestępstwa podatkowe. 1932 10 IV - Paul von Hindenburg został nowym prezydentem Niemiec. 15 V - w ZSRR zainaugurowano "pięciolatkę ateistyczną". 31 VII - w wyborach do Reichstagu zwyciężyła NSDAP. 1933 30 I - Adolf Hitler objął stanowisko kanclerza Niemiec. 15 III - w Niemczech proklamowano powstanie III Rzeszy. 5 XII - w USA zniesiono prohibicję. 1934 2 VIII - po śmierci prezydenta Hindenburga, Adolf Hitler został przywódcą Rzeszy. 1935 16 III - w Niemczech przywrócono obowiązkową służbę wojskową. 15 VI - wydano zakaz rozpowszechniania na terenie Niemiec "Krzyżaków" Henryka Sienkiewicza. 3 X - Włochy zaatakowały Etiopię. 1936 II - rozpoczęła się produkcja samochodu "Volkswagen". 18 VII - w Hiszpani wybuchła wojna domowa. 1 VIII - rozpoczęły się igrzyska olimpijskie w Berlinie. 1937 30 I - Adolf Hitler wydał decyzje o zakazie przyjmowania Nagród Nobla przez Niemców. 27 IV - w San Francisko oddano do użytku Golden Gate Bridge 23 V - umiera John D. Rockefeller najbogatszy człowiek świata 1938 11 III - rozpoczął się Anschluss Austrii. 4 IX - jako miejsce letniej olimpiady w 1944 r. wybrano Helsinki. 30 X - słuchowisko radiowe wg "Wojny światów" G.H. Wellsa wywołało panikę w całych Stanach Zjednoczonych. 1939 4 IV - zakończyła się wojna domowa w Hiszpanii. 28 IV - Niemcy wypowiedziały pakt o nieagresji wobec Polski. 1 IX - wojska niemieckie zaatakowały Polskę. 17 IX - Armia Czerwona wkroczyła do Polski. 1940 20 V - powstał obóz koncentracyjny w Oświęcimiu. 14 VI - Niemcy wkroczyli do Paryża. 27 VII - Hitler zatwierdził plany inwazji na Wyspy Brytyjskie. 1941 22 VI - wybuchła wojna niemiecko-radziecka. 1942 18 III - rozpoczęła się ewakuacja wojsk polskich w terenu ZSRR. 10 IV - wojska amerykańskie na Filipinach skapitulowały przed Japończykami. 27 V - w Pradze dokonano udanego zamachu na protektora Czech i Moraw Reinharda Heydricha. 17 VII - rozpoczęła się bitwa pod Stalingradem. 1943 4 II - w Niemczech ogłoszono trzydniową żałobę po klęsce pod Stalingradem. 12 IV - Niemcy podali informację o odkryciu grobów w Katyniu. 25 IV - w wyniku tzw. sprawy katyńskiej zerwano polsko-radzieckie stosunki dyplomatyczne. 30 VI - Niemcy aresztowali komendanta głównego AK, gen. Stefana Grota-Rowieckiego. 4 VII - w katastrofie lotniczej w Gibraltarze zginął gen. Władysław Sikorski. 12 X - I Dywizja Kościuszkowska stoczyła bitwę pod Lenino. 1944 11 V - rozpoczęła się bitwa o Monte Cassino. 1 VIII - w Warszawie wybuchło powstanie. 17 IX - rozpoczęła się operacja desantowa Market-Garden. 2 X - kapitulacja oddziałów w Warszawie - koniec powstania. 1945 27 III - władze radzieckie aresztowały 16 przywódców Polski Podziemnej. 30 IV - Adolf Hitler popełnił samobójstwo. 2 V - skapitulował Berlin. 7 V - Niemcy skapitulowały wobec aliantów zachodnich w Reims. 8 V - powtórna kapitulacja w Berlinie. Zakończyła się wojna w Europie. 1 VII - na Hiroszimę zrzucono bombę atomową. 2 IX - Japonia podpisała kapitulację. 1946 14 II - rozpoczęła się akcja wysiedlania ludności niemieckiej z Polski. 4 III - Winston Churchill użył określenia "żelazna kurtyna" podczas przemówienia wygłoszonego w Fulton. 18 IV - oficjalnie rozwiązano Ligę Narodów. 21 VI - w Stanach Zjednoczonych wyprodukowano pierwszą płytę długogrającą. 1947 28 IV - w Nowym Jorku odbyło się pierwsze nadzwyczajne posiedzenie ONZ. 25 V - w USA powstała Centralna Agencja Wywiadowcza (CIA). 9 VII - Polska odrzuciła plan Marshalla. 19 VII - ukazał się w Rzymie pierwszy numer "Kultury". Następne wychodziły już w Paryżu. 1948 12 I - w Stanach Zjednoczonych wprowadzono równość białych i Murzynów przed sądem. 30 I - w zamachu zginął Mahatma Gandhi. 24 VI - rozpoczął się kryzys berliński. ZSRR zablokował miasto. Państwa zachodnie utworzyły most powietrzny. 1 V - odbył się pierwszy Wyścig Pokoju. 14 V - proklamowano niepodległość państwa Izrael. 1949 4 IV - powstał pakt wojskowy NATO. Pierwszymi członkami były: USA, Kanada, Wielka Brytania, Francja, i kraje Beneluksu. 29 VIII - w Związku Radzieckim przeprowadzono pierwszą próbę z bombą atomową. 7 IX - proklamowano powstanie Republiki Federalnej Niemiec. 11 X - utworzono Niemiecką Republikę Demokratyczną. 1950 26 I - Indie ostatecznie wyszły z kolonialnego imperium Wielkiej Brytanii i przekształciły się w związek 27 stanów 9 V - 'Plan Schumana' - rodzi się plan współpracy gospodarczej państw europejskich 26 VI - wojska Korei Północnej przekroczyły 38 równoleżnik. Rozpoczęła się wojna koreańska. 1951 5 IV - małżeństwo J. i E. Rosenbergów, oskarżonych w USA o szpiegostwo na rzecz ZSRR, zostało skazane na śmierć. Wyrok wykonano. 1 V - rozpoczęła się emisja programu Radio Wolna Europa dla krajów Europy Wschodniej. 1952 3 V - Monachium; zaczęła nadawać audycje Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa 26 VII - zmarła Evita Peron, żona przywódcy argentyńskiego Juana Perona. 1953 5 III - zmarł Józef Stalin. Jego następcą został Nikita Chruszczow. 29 V - Nowozelandczyk E.Hillary oraz T.Norgay zdobyli Mount Everest najwyższy szczyt świata 1954 21 I - w USA zwodowano pierwszą w świecie atomową łódź podwodną ('Nautilus') 10 VIII - w Stanach Zjednoczonych zdelegalizowano partię komunistyczną. 2 X - Niemcy Federalne (RFN) przyjęte do NATO 10 XII - Ernest Hemingway otrzymał Literacką Nagrodę Nobla. 1955 18 IV - w Princeton (USA) w wieku 76 lat umiera Albert Einstein 11-14 V - na konferencji w Warszawie powołano Układ Warszawski jako odpowiedź na przyjęcie RFN do NATO. John R.Tolkien ukończył trylogię 'Władca pierścieni' 1956 25 II - podczas obrad XX Zjazdu KPZR Nikita Chruszczow przedstawił tajny referat dotyczący zbrodni stalinowskich. 23 X - na Węgrzech wybuchło antyradzieckie powstanie, krwawo stłumione przez Armię Czerwoną. 1957 25 III - podpisano Układ Rzymski o Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej (EWG) IX - we Francji powstał system SECAM dla telewizji kolorowej. 1958 17 IV - Wystawa Światowa 'Expo 58' w Brukseli 29 VIII - decyzją Sądu Najwyższego zabroniono w USA segregacji rasowej w szkołach. 4 X - Związek Radziecki wystrzelił Sputnika 1, pierwszego sztucznego satelitę Ziemi. 1959 1 I - partyzanci Fidela Castro wkroczyli do Hawany. Brytyjczyk Christopher Cockewell zaprezentował (zaprojektowany już w 1955r.) pierwszy poduszkowiec (Hovercraft) 1960 4 I - powstała EFTA - Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu 1 V - nad terytorium ZSRR zestrzelono amerykański samolot szpiegowski U-2. 26 IX - odbyła się pierwsza telewizyjna debata kandydatów na prezydenta w USA: J.F.Kennedy'ego i R.Nixona. 1961 16 I - z Kanady wróciły do Polski skarby wawelskie. 12 IV - Jurij Gagarin, pierwszy człowiek w kosmosie 18 IV - odbyła się inwazja w Zatoce Świń, nieudana próba oddalenia Fidela Castro. 13 VIII - rozpoczęto wznoszenie muru berlińskiego. 1962 22 II - uruchomiony został rurociąg "Przyjaźń". 11 X - rozpoczęły się obrady II Soboru Watykańskiego. 23 X - Rosjanie zaczęli montaż rakiet na Kubie. 1963 23 V - Fidel Castro otrzymał tytuł Bohatera Związku Radzieckiego. 19 VI - w kosmos poleciała pierwsza kobieta Walentyna Tierieszkowa. 22 XI - zamordowany został prezydent J.F.Kennedy. 1964 5 VIII - lotnictwo amerykańskie rozpoczęło bombardowania Wietnamu Północnego. 14 X - od władzy w ZSRR został odsunięty N. Chruszczow. Zastąpił go nowy sekretarz generalny KPZR Leonid Breżniew. 1965 24 I - zmarł W.Churchill uznany przez czasopismo 'Life' człowiekiem stulecia 16 VII - prezydencji Fracji i Włoch dokonali uroczystego otwarcia tunelu pod Mont Blanc 1966 15 XII - umiera Walt Disney ojciec m.in. Miki, Donalda, Pluta, Bambi czy Dumbo 1967 13 IV - w warszawskiej sali kongresowej odbył się koncert zespołu "The Rolling Stones". 5 VI - pocztątek 'sześcio-dniowej' wojny Izraelsko-Arabskiej 10 VI - Polska zerwała stosunki dyplomatyczne z Izraelem. 3 XII - pierwszy przeszczep ludzkiego serca 1968 IV - na wyższych uczelniach w krajach Europy Zachodniej rozpoczęły się burzliwe zamieszki młodzieżowe. 4 IV - w Memphis zamordowano Martina L.Kinga, przywódcę czarnoskórych obywateli w USA. 21 VIII - wojska Układu Warszawskiego wkroczyły do Czechosłowacji. 1969 16 I - czeski student Jan Palach dokonał samospalenia w proteście przeciwko agresji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację. 2 III - pierwszy lot Concorde'a, ponaddźwiękowego samolotu francusko - brytyjskiego 21 VII - Neil Armstrong jako pierwszy człowiek stanął na powierzchni Księżyca. 18 VIII - rozpoczął się plenerowy koncert w Woodstock, na którym wystąpili m.in. Janis Joplin, Jimmy Hendrix i Joe Cocker. 1970 7 XII - Polska podpisała z RFN układ o normalizacji stosunków wzajemnych. RFN uznała granicę na Odrze i Nysie. 12 XII - władze podniosły ceny artykułów spożywczych, co stało się przyczyną protestów robotniczych na Wybrzeżu i tzw. wydarzeń grudniowych. 1971 13 XI - amerykański satelita badawczy 'Mariner 9' w pobliżu Marsa 1972 IX - odbyła się pierwsza prezentacja samochodu "Fiat 126p". 5 IX - podczas igrzysk olimpijskich w Monachium terroryści palestyńscy dokonali ataku na sportowców izraelskich. 1973 11 II - zakończyło się wycofywanie wojsk amerykańskich z Wietnamu. 8 IV - umiera Pablo Picasso 1974 7 VII - zakończyły się mistrzostwa świata w piłce nożnej. Drużyna Kazimierza Górskiego zajęła 3. miejsce. 9 VIII - prezydent USA Richard Nixon ustąpił ze stanowiska z powodu afery Watergate. Jego następcą został dotychczasowy wiceprezydent Gerald Ford. 1975 III - utworzono ecu, europejski pieniądz przeliczeniowy. 17 VII - w kosmosie doszło do połączenia amerykańskiego statku Apollo z radzieckim Sojuzem 19. 1976 7 I - w Czechosłowacji powstała opozycyjna Karta 77. 2 II - 20tys. zwiedzających przybyło na otwarcie Centrum Pompidou w Paryżu 16 VIII - w wieku 42 lat na atak serca umiera Elvis Presley 1977 1978 16 III - organizacja terrorystyczna "Czerwone Brygady" porwała i zamordowała polityka włoskiego Aldo Moro. 16 X - papieżem został Karol Wojtyła. 1979 26 XII - rozpoczęła się radziecka interwencja w Afganistanie. 1979 1980 1981 12 IV - odbył się inauguracyjny lot wahadłowca Columbia. 13 V - na placu św. Piotra turecki zamachowiec postrzelił papieża Jana Pawła II. 23 XII - Stany Zjednoczone wprowadziły sankcje gospodarcze wobec Polski. 1982 2 IV - rozpoczęła się argentyńsko-brytyjska wojna o wyspy Falklandy-Malwiny. X - Helmut Kohl wybrany kanclerzem 1983 23 III - Ronald Reagan ogłosił program wojen gwiezdnych. 1984 28 VII - rozpoczęły się XXIII letnie Igrzyska Olimpijskie w Los Angeles, zbojkotowane przez kraje bloku wschodniego z wyjątkiem Rumunii. 1985 11 III - Michaił Gorbaczow został sekretarzem generalnym KC PZPR. 1 IX - 800km od Nowej Ziemi na głębokości 4tys. metrów odnaleziono wrak 'Titanica' 1986 28 I - tuż po starcie eksplodował amerykański wahadłowiec "Challenger", cała załoga zginęła. 13 IV - Jan Paweł II jako pierwszy w historii papież odwiedził synagogę. 29 IV - w elektrowni atomowej w Czarnobylu doszło do awarii i wybuchu. 1987 28 V - na placu Czerwonym w Moskwie wylądował małym samolotem niemiecki pilot amator Mathias Rust. Rusta aresztowano i skazano na 4 lata. 1988 30 VI - abp. M. Lefebvre został ekskomunikowany za sprzeciwianie się uchwałom II Soboru Watykańskiego. 26 XI - "Krótki film o zabijaniu" Krzysztofa Kieślowskiego otrzymał nagrodę Felixa. 1989 15 IV - rozpoczęły się demonstracje na placu Tienanmen w Pekinie. Demonstranci zostali zmasakrowani. 21 XII - rozpoczęła się wojna domowa w Rumunii. 29 XII - prezydentem Czechosłowacji został Vaclav Havel. 1990 15 I - tłum przypuścił szturm na siedzibę policji politycznej Stasi w Berlinie. 1991 17 I - rozpoczęła się operacja "Pustynna Burza" w Zatoce Perskiej. 21 IV - Klub Paryski zredukował polski dług o 50 proc. 12 VI - Borys Jelcyn objął urząd prezydenta Rosji. 26 X - podpisano umowę polsko-radziecką o wycofaniu oddziałów Armii Czerwonej z Polski. 25 XII - rozwiązano ZSRR. 1992 28 VI - rozwiązano RWPG. 9 IX - Bill Clinton został prezydentem USA. 1993 1 I - formalny kres istnienia Czechosłowacji. W jej miejsce powstały dwa niepodległe państwa - Czechy i Słowacja. 1994 6 IV - w Rwandzie rozpoczęła się krwawa wojna domowa między plemionami Hutu i Tutsi. 1 V - tragiczną śmierć w trakcie wyścigu poniósł Ayrton Senna, trzykrotny mistrz świata Formuły 1. 11 XII - Rosja rozpoczęła wojskową interwencję w Czeczenii. 1995 6 XII - Madleine Albright została sekretarzem stanu USA. Była pierwszą kobietą na tym stanowisku. 3 X - Literacką Nagrodę Nobla otrzymała Wisława Szymborska. 1996 1997 szczyt NATO w Madrycie zaprasza Polskę do negocjacji członkowskich. 22 II - sklonowano owcę Dolly. 5 IX - zmarła Matka Teresa z Kalkuty. 1998 II - początek starć między Albańczykami i Serbami w Kosowie. 1 V - senat USA zaaprobował decyzję o rozszerzeniu NATO o Polskę, Czechy i Węgry. 1999 24 III - rozpoczęła się interwencja NATO w Serbii. 2000 12 VIII - na Morzu Północnym zatonął rosyjski atomowy okręt podwodny "Kursk". 12 XII - Sąd Najwyższy USA wydał decycję, że ręczne przeglądanie głosów wyborczych na Florydzie jest sprzeczne z konstytucją. Tym samym zwycięzcą wyborów prezydenckich okazał się George W. Bush. 2001 2002 2003 |